سه گانه جوایز برای فیلمسازان زن، خرس طلای جشنواره برلین ۲۰۲۲ به کارلا سیمون رسید

 

هفتاد و دومین دوره جشنواره فیلم برلین که به دلیل شیوع سویه اومیکرون کوتاه‌تر از همیشه و طی شش روز در پایتخت آلمان برگزار شد، جایزه خرس طلایی بهترین فیلم خود را به یک فیلمساز زن اهدا کرد.

کارلا سیمون کارگردان اسپانیایی این جایزه را برای کارگردانی فیلم "آلکاراز" از هیات داوران جشنواره به ریاست ام.نایت شیامالان فیلمساز آمریکایی-هندی دریافت کرد. جشنواره‌های کن و ونیز هم در دوره اخیر جوایز خود را به فیلمسازان زن اهدا کرده بودند و برلیناله این روند را تکمیل کرد.

داوران جشنواره برلین از بازی هنرپیشه‌های این فیلم محصول اسپانیا و ایتالیا تقدیر کردند و در بیانیه خود نوشتند که "ظرافت، طنز و کشمکش" را به خوبی به تصویر کشیده است. داستان "آلکاراز" در دهکده‌ای به همین نام در منطقه کاتالونیا اسپانیا می‌گذرد و داستان خانواده‌ای را به تصویر کشیده که از کشاورزی امرار معاش می‌کنند و زندگی‌شان بعد از مرگ صاحب زمین‌ها با چالش مواجه می‌شود.

کلر دنی کارگردان ۷۶ ساله فرانسوی که از مشهورترین چهره‌های حاضر در بخش مسابقه اصلی جشنواره برلین بود، برای فیلم جدیدش "دو طرف تیغ" خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی را به دست آورد. خرس نقره‌ای جایزه بزرگ هیات داوران به «فیلم رمان نویس» ساخته هونگ سانگ‌سو کارگردان اهل کره جنوبی رسید و "ردای جواهر" محصول مکزیک و آرژانتین و به کارگردانی ناتالیا لوپز گایاردو جایزه هیات داوران را به خانه برد.

فیلم "ربیه کورناز علیه جرج دبلیو بوش" جوایز بهترین بازیگر نقش اول و بهترین فیلمنامه را برد و لورا باسوکی بازیگر اندونزیایی فیلم «نانا» جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل را برد. جشنواره برلین از سال گذشته جوایز بازیگری را در دو رشته بهترین بازیگر زن و مرد اهدا نمی‌کند و جنسیت را از بخش بازیگری حذف کرده است. هر دو بازیگر برگزیده امسال برلیناله زن هستند.

میترا فراهانی کارگردان ایرانی که امسال فیلم مستند او «جمعه می‌بینمت، رابینسون» به عنوان محصول مشترک فرانسه، سوئیس، لبنان و ایران در بخش "مواجهه" شرکت داشت، جایزه ویژه هیات داوران را گرفت. این فیلم مستندی است از گفت‌وگو بین ژان لوک گدار کارگردان مشهور موج نو سینمای فرانسه و ابراهیم گلستان نویسنده و فیلمساز ایرانی. فیلم "موتسن‌باخر" ساخته روت بکرمن جایزه بهترین فیلم بخش مواجهه را برد و سیریل شابلین برای فیلم "بی‌تابی" جایزه بهترین کارگردان را از آن خود کرد.

هرچند برگزار کنندگان هفتاد و دومین دوره برلیناله مراسم اهدای جوایز را بعد از شش روز برگزار کردند اما نمایش فیلم‌ها تا ۲۰ فوریه ادامه خواهد داشت. طی روزهای برگزاری که با شیوع سویه اومیکرون ویروس کووید-۱۹ همزمان بود، مقررات سختگیرانه‌ای اجرا شد و مهمانان جشنواره باید هر روز تست می‌دادند و سالن‌ها با نیمی از ظرفیت خود میزبان تماشاگران و خبرنگاران بودند.

با این حال برخی رسانه‌های آلمانی از برگزاری جشنواره در چنین شرایطی انتقاد کردند و دبیر جشنواره هم در مراسم اهدای جوایز با بیان این که در یک ماه و نیم گذشته روزهای سخت و پراضطرابی را گذرانده است، به دشواری برگزاری این دوره اشاره کرد. برلیناله که اولین جشنواره مهم اروپایی در تقویم سالانه است، سال گذشته با شرایط دشوارتری مواجه بود و بخشی از برنامه‌های نمایش فیلم خود را به تابستان موکول کرد.

مدیران این رویداد سینمایی امسال قصد داشتند وضعیت سال گذشته را جبران کنند که شیوع اومیکرون در اروپا بار دیگر آنها را به دردسر انداخت. با این حال جشنواره به شکل فشرده و کوتاه به جای یازده روز طی شش روز برگزار شد و ۱۸ فیلم سینمایی را در بخش مسابقه اصلی خود به نمایش گذاشت که از این تعداد ۱۷ فیلم برای نخستین بار به نمایش درآمدند. البته نشست‌های جنبی و مهمانی‌ها و میزگردها که محل دیدار تهیه‌کنندگان و کارگردانان با نمایندگان شرکت‌های پخش فیلم است و بر اکران فیلم‌ها تاثیر قابل توجهی دارد، برگزار نشد.

به جز کلر دنی، امسال پائولو تاویانی کارگردان ۹۰ ساله و مشهور ایتالیایی هم با فیلم جدیدش در جشنواره حاضر بود و در نشست پرسش و پاسخ با خبرنگاران هم شرکت کرد. او سال‌ها همراه با برادرش فیلم می‌ساخت، اما بعد از مرگ ویتوریو تاویانی در سال ۲۰۱۸ این بار به تنهایی در جشنواره برلین حضور داشت. این دو برادر در سال ۲۰۱۲ با فیلم «سزار باید بمیرد» خرس طلایی برلیناله را به دست آورده بودند.

امسال فقط یک فیلم آمریکایی در بخش مسابقه برلیناله انتخاب شده بود که دستش از جوایز کوتاه ماند. همچنین سینمای ایران غایب بزرگ رقابت جشنواره بود، در حالی که طی یک دهه اخیر سه کارگردان ایرانی خرس طلایی برلین را به دست آورده بودند و این فستیوال معمولا یک نماینده از سینمای ایران در مسابقه اصلی داشت. امسال به جز فیلم میترا فراهانی که در بخش مواجهه به نمایش درآمد، فیلم‌های «تا فردا» به کارگردانی علی عسگری و تهیه کنندگی نیکی کریمی در بخش پانوراما و «روز سیب» به کارگردانی محمود غفاری در بخش نسل جشنواره برلین ۲۰۲۲ انتخاب شده بودند.

 

نقل از ترجمه علی مصلح