نمایش چهار فیلم از ساموئل خاچیکیان در ایتالیا

 

 

سی و یکمین دوره جشنواره «سینمای بازیافته» (Il Cinema Ritrovato) از بیست چهارم ژوئن تا دوم ژوییه در شهر بولونیا در ایتالیا برگزار شد.

روح تحقیق ومطالعه تاریخ سینما بر جشنواره حاکم است. برگزارکنندگان جشنواره، این فستیوال را ماشین زمانی می دانند که به پلک زدنی، تماشاگران امروزی را به گذشته پرتاب می کنند. همین رویکرد جشنواره باعث می شود فرض بر این باشد که اولین مخاطبان و تماشاگران این فیلمها، دانشجویان و محققان تاریخ سینما هستند.

 

در این دوره، در میان آثار مهم تاریخ سینما و در میان نامهای همچون ژان ویگو، باستر کیتون، سرگی آیزنشتاین و روبرتو روسلینی، نام ساموئل خاچیکیان هم به چشم می خورد.

 

چهار فیلم خاچیکیان، چهار راه حوادث (۱۹۵۵)، طوفان در شهر ما (۱۹۵۸)، دلهره (۱۹۶۲) و ضربت (۱۹۶۴) در برنامه ی فستیوال حضور داشتند. به گفته یکی از اعضای هیات انتخاب جشنواره، طی چهل سال گذشته این اولین بار است که این چهار فیلم بر روی پرده سینما می روند. بعضی از این آثار بازسازی شده، نمونه های اصل فیلمها هستند و برخی دیگر از روی کپی های موجود سی و پنج میلیمتری، ترمیم و برای پخش بر روی پرده آماده شده اند.

 

ساموئل خاچیکیان نماد سینمای عامه پسند ایران است. آثارش به نوعی، ورود منش اجتماعی و ژانرهای سینمایی غربی مانند نوآر و ترسناک را به فرهنگ و سینمای ایران به تصویر می کشند.

 

فیلم های او مرزی هستند میان فیلم فارسی و فیلم های روشنفکرانه تر سینمای هنری که گروه محدودتری از مخاطبان را به خود جلب می کنند و یا به اصطلاح مخاطب خاص دارند. خاچیکیان را هیچکاک سینمای ایران نامیده اند. نگاه او در پرداخت داستان و ساخت آثارش همیشه به تماشاگر عام ایرانی خیره بوده اما راهش بوضوح از فیلمهای تجاری یا «فیلمفارسی» که مورد علاقه عام هستند، جداست.

 

سینمای بازیافته در توصیف آثار خاچیکیان نوشته است: «نام خاچیکیان هم معنی وحشت و تعلیق است و فیلم هایش در حد اعلا، شکوه و ناامیدی را در سینمای ایران به تصویر می کشند. برخی، آثارش را ناجی سینمای ملی می دانند و برخی، فیلمهای خاچیکیان را تنها کپی برداری از نمونه های غربی اش قلمداد می کنند.»