موقعیت مهدی؛ منبعی معتبر برای سال‌های آینده سینمای دفاع مقدس

موقعیت مهدی فیلمی است درباره‌ی زندگی برادران باکری و سال‌های دفاع مقدس. نزدیک‌ترین فیلم به اولین بازی هادی حجازی‌فر. ساختن فیلمی آن هم درباره فرماندهان جنگ، مضمون دفاع مقدس و جنگ اولین گزینه‌ی سینماگران ایرانی برای محبوبیت و بالا آمدن بوده است و به نوعی یک کلیشه‌ی تمام عیار به شمار می‌رود، اما «موقعیت مهدی» کلیشه‌ای درنیامده است و این قدرت و تسلط هادی حجازی‌‌فر را درمقام کارگردان و نویسنده نشان می‌دهد. او در این فیلم سعی دارد برادران باکری را قبل از اینکه یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین افراد سال‌های دفاع مقدس باشند، آدم‌های معمولی‌ای که غصه می‌خورند، ازدواج می‌کنند، بچه‌ی آن ها تب می‌کند، جابه جا می‌شوند. لورل و هاردی می بینند و به زندگی عادی خود می‌پردازند، نشان دهد.

هادی حجازی فر در موقعیت مهدی جلوه‌ی تازه‌ای به سینمای دفاع مقدس داده است. فیلمساز در پنج‌پرده به مخاطب زندگی دو برادر و فرمانده نظامی دفاع مقدس را نشان داده، هرکدام با یک اسم هوشمندانه، موقعیت مهدی از خرده‌ پی‌رنگ هایی تشکیل شده است که منسجم هستند و رد پای پی‌رنگ های قبلی و بعدی در آن دیده می‌شود. اکثر فیلم‌های ژانر جنگ از آن‌جایی که قرار است روایتگر زندگی یکی از تأثیرگذاران جنگ است، اما در این نوع فیلم‌ها ما دائما دروسط میدان جنگ با نگاه سنگین ایدئولوژیک سفارش دهنده‌های مختلف همراه هستیم. بیشتر این نوع فیلم‌ها تبدیل به فیلم‌هایی می‌شوند یک‌سویه، بی‌خاصیت و بدون هدف. چیزی که فقط یک قشر مخصوص برای آن ها به‌به و چه‌چه می‌کنند، اما موقعیت مهدی این شکل نیست. موقعیت مهدی فیلمی با مضمون دفاع مقدس است اما برای همه‌ی‌ عموم. فیلمساز مخاطب را درگیر فیلم می‌کند. پیداست فیلم از دل هادی حجازی فر درامده نه از لیست سفارش‌های افراد. هنگام دیدن پنچ پرده‌ی موقعیت مهدی، مخاطب با عشق،‌ تنش، نگرانی، سختی جنگ دوری، نزدیکی، از دست دادن عزیز و .. به صورت مجزا و کامل رو به رو و همراه می‌شود و حتی گاهی مخاطب می‌تواند خود را با یک فرمانده و نگرانی‌هایش برای نرسیدن مهمات و نیرو، با پسرنوجوان در غم از دست دادن همبازی خود،ِ با یک آدم برای از دست دادن برادرش و برنگشتن جنازه‌ی آن همدردی کند و درد را همراه شخصیت های فیلم بکشد. لهجه‌ی ترکی و نوحه‌هایی که درفیلم پخش می‌شود بجاست. به فیلم جان می‌دهند. فیلم را جدای از صدای توپ و تانک و فشنگ با صدای غم‌انگیزی نفس می‌دهند. نمی‌خواهم از فیلم‌های دفاع مقدسی تعریف کنم، اما هادی حجازی فر پیش از این ثابت کرده بود که می‌تواند نویسنده‌ی خوبی باشد،‌ همان‌طپر که بازیگر خوبی است حال با موقعیت مهدی بازیگر، نویسنده و کارگردان خوبی خود را نشان داده است.

موقعیت مهدی با همان مضمونی که انتخاب کرده بود می‌توانست یکی از کلیشه‌های دیگر سینمای دفاع مقدس باشد و درکنار فیلم‌های بایگانی شده‌ی ماقبل خودش برود که ناگهان ازحاشیه می‌افتند و به فراموشی سپرده می‌شوند، اما حجازی‌فر با موقعیت مهدی ثابت می‌کند که بلد است فیلم جنگی خودش را با چارچوب و قلم خودش بسازد و خودش را از کلیشه‌های سینمای ایران نجات دهد. حجازی فر در موقعیت مهدی روی شخصیت سیاسی و جنگی برادران باکری تاکید نمی‌کند. می‌خواهد آن هارا با تمام کاستی‌ها، بودن‌ها و نبودن های‌شان، با زندگی آن‌ها و فرازو نشیب‌های‌شان آشنا کند.

موقعیت مهدی از سکانس‌های ساده با تناژ رنگی جذاب و متناسب ساخته شده است. گویی حجازی فر، چند عکس قدیمی از سال‌های مختلف را برداشته و در یک قاب بزرگ قدیمی و فرم چوب گردو بر روی دیوارخانه‌ای قدیمی گذاشته است. بسیاری از سکانس‌های فیلم به لحاظ عاطفی مخاطب را درگیر می‌کنند. سکانس گریستن و ناتوانی سربازنوجوانی که برای رساندن مهمات به هم‌رزمانش باید از کانال پر شده از بدن بی‌جان دوستانش عبور کند. موقعیت مهدی جلوه‌ی تازه‌ای به سینما‌ی دفاع مقدس ایران داده است و می‌تواند در آینده منبع خوبی برای این ژانر و این مضمون تاریخ سینما‌ی ایران باشد.

درباره نویسنده :

نام نویسنده: آریانا معتمدیان

لیسانس روانشناسی

همکاری با نشریات مختلف