صدمین سالروز درگذشت جک لندن / با گرگ‌ها می‌رقصد

 

 

شخصیت‌های ماجراجوی جک لندن، نویسنده آمریکایی، جهان‌گردی و ماجراجویی را با اندیشه‌های بلند فلسفی درمی‌آمیزند. در آثار او، انسان از حد توانایی‌هایش عبور می‌کند فقط با این امید که زنده بماند. انسان در نظر او موجودی‌ست که برای تنازع بقا چاره‌ای جز جنگیدن ندارد: نبرد با انسان متخاصم دیگری، نبرد با دریا و برف و سرما یا جنگیدن با گرگ‌ها. رمان‌های «تب طلا»، «آوای وحش»، «سپید دندان»، «تیره‌بختان جامعه» و «پاشنه آهنین» از آثار شاخص جک لندن، به ادبیات کلاسیک جهان راه یافته‌اند و ماندگار شده‌اند. ۲۲ نوامبر صدمین سالمرگ این نویسنده بزرگ ادبیات جهانی‌ست.

 

یک نویسنده ماجراجو

 

جک لندن که در سانفرانسیسکو متولد شده و در اوکلند پرورش یافته بود، زندگی پرماجرایی داشت. ردی از تجربه‌ها و ماجراجویی‌های او را در رمان‌هایش می‌توان یافت و همین موضوع، به واقع‌گرایی او به عنوان سبکی در داستان‌نویسی رنگی از اصالت می‌بخشد و داستان‌هایش را خواندنی باورپذیر می‌کند.

 

جک لندن مدتی را به دریانوردی گذراند، از جویندگان طلا بود، در مسابقات مشت‌زنی شرکت می‌کرد، قمارباز و دائم‌الخمر بود و مدتی هم خانه‌به‌دوشی و ولگردی پیشه کرد. او خود را با دزدان دریایی درانداخته بود و می‌توانست در زمین‌های پوشیده از برف سورتمه براند.

 

یک نویسنده سوسیالیست اما…

 

جک لندن که به سوسیالیسم اعتقاد داشت مقالاتی هم در دفاع از حقوق محرومان و حاشیه‌نشینان جامعه می‌نوشت. او به عضویت حزب سوسیالیست آمریکا درآمد و در سال ۱۹۰۱ برای به دست آوردن شهرداری شهر اوکلند از طرف سوسیالیست‌ها نامزد شد. سوسیالیسمی که جک لندن بدان اعتقاد داشت با داروینیسم و با حس عدالت‌خواهی و احساس همبستگی با حاشیه‌نشینان درآمیخته بود. رمان «پاشنه آهنین» که نخستین بار در سال ۱۹۰۸ منتشر شد، از مهم‌ترین آثار او به شمار می‌آید. جک لندن در این رمان، با زبانی صریح و ساده، چشم‌اندازی از آینده کاپیتالیسم را مقابل دیدگان خواننده‌اش قرار می‌دهد. تروتسکی بر آن بود که جک لندن در این رمان نشانه‌هایی از برآمدن فاشیسم در نیمه دوم قرن بیستم را تشخیص داده است.

 

جک لندن سوسیالیست بود، طرفدار زحمتکشان بود، اما گرایش‌هایی که به داروینیسم، نیچه و پیشداوری‌های عصر خود داشت، در مواردی باعث شده قلمش به نژادپرستی آلوده شود. او  نژادها و اقوام غیر سفید را تحقیر می‌کرد. گویا او زحمت و همبستگی را تنها در نژاد سفید متبلور می‌دید.

 

یک نویسنده چند سویه

 

جک لندن یک نویسنده چند سویه بود. او فقط به نوشتن رمان‌های ماجراجویانه اکتفا نکرد و چند رمان پلیسی هم نوشته است که آن‌ها هم خوانندگان زیادی پیدا کرده‌اند و همچنان به زبان‌های مختلف منتشر می شوند. رمان‌های پلیسی جک لندن اما هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند.

 

آثار جک لندن اصولاً از ویژگی‌های سینمایی و تصویری برخوردارند. به همین جهت بر اساس برخی از رمان‌های او فیلم‌های سینمایی هم ساخته شده و مورد استقبال قرار گرفته و شهرتش را دو چندان کرده است. تنها بر اساس «آوای وحش» از سال ۱۹۳۵ تا ۲۰۰۹ هشت اقتباس سینمایی روی پرده رفته. بر اساس رمان «سپید دندان» هم از سال ۱۹۲۵ تا ۱۹۹۱ پنج فیلم سینمایی ساخته شده است.

 

یک نویسنده جوانمرگ

 

جک لندن دائم‌الخمر بود و در جوانی هم درگذشت. مرگ او همچنان در ابهام قرار دارد. تا مدت‌ها گمان می‌‌رفت که او به خاطر افسردگی مزمن و اعتیاد به الکل خودکشی کرده. ناشرش هم که به خاطر آثار پرفروش‌اش میلیون‌ها دلار درآمد داشت، او را تحت فشار قرار داده بود. برخی گمان می‌کردند که جک لندن در اثر این فشارها خودکشی کرده است. پژوهش‌هایی که اخیراً انجام شده نشان می‌دهند که جک لندن در اثر خستگی و کار زیاد و نارسایی کلیه و استفاده بیش از حد از داروهای مسکن درگذشته است.

 

جک لندن از دیرباز در ایران نویسنده‌ای شناخته شده است. رمان «سپید دندان» و «آوای وحش» به ترجمه محمد قاضی در میان ترجمه‌های متعدد از رمان‌های جک لندن جای ویژه‌ای دارد. به تازگی مهدی غبرایی هم «آوای وحش» را مجدداً ترجمه کرده و توسط انتشارات «ناژ» منتشر کرده است.