نقد فیلم «قبیله» The Tribe / فیلم شگفت‌انگیز سال

120 سال پس از ساخت فیلم «ورود قطار به ایستگاه» بعید است که سینما به شما فیلمی هدیه دهد که به طور غریبی بتواند به همان اندازه یونیک باشد. «قبیله» ساخته‌ی میروسلاو اسلابوشپیتسکی اما فیلمی است که شما هرگز نظیر آن را مشاهده نکرده‌اید. فیلمی که تمامی بازیگران آن برای ارتباط برقرار کردن با یکدیگر از زبان ناآشنای اشاره استفاده می‌کنند.

نوجوانی با بازی گریگوری فسنکو، وارد یک دبیرستان ویژه‌ی افراد کر و لال می‌شود. در ابتدا همه چیزی بر طبق روال است و همه‌ی نوجوانان انسان‌هایی معصوم و بی گناه به نظر می‌آیند. اما فسنکو به مرور زمان متوجه می‌شود که این دبیرستان در واقع محلی است برای عرض اندام چند دسته از باندهای خلاف‌کار که متشکل از همان نوجوانان کر و لال هستند. فسنکو ابتدا مجبور می‌شود تمامی اموال خود را به یکی از باندهای مذکور باج بدهد. سپس با آن‌ها وارد مبارزه می‌شود و در این میان عاشق دختر کر و لالی-با بازی یانا نوویکوا-می‌شود که البته دردسرهای او را افزون‌تر می‌نماید.

فیلم قبیله متشکل از 34 پلان سکانس است که در زمانی حدود 132 دقیقه روایت می‌شود. سبک فیلمبرداری فیلم استدی کم است. یک فیلمبرداری شناور خلاقانه که صحنه‌های خشن فیلم را تاثیرگذارتر به نمایش می‌گذارد. در این مورد می‌توان به فقدان موسیقی متن نیز اشاره کرد که سردی و خشونت جاری بر کلیت فیلم را دو چندان می‌کند. فیلم از این نظر یادآور فیلم آلن کلارک با عنوان «فیل» است که گاس ون سنت نمونه‌ی دیگری از آن را ساخته است. در قبیله تمدید شدن بی امان زمان نماها این فرصت را  به ما می‌دهد که به درستی به ارزیابی موقعیت‌ها بپردازیم. هر چند که این تمهید با آغاز شدن پلان سکانس بعدی مخاطب را وارد یک جهان پیچیده‌ی ذهنی می‌نماید.

تعلیق به واقع مهمترین رکن یک درام برای ترغیب مخاطب برای پیگیری داستان فیلم است. از این نظر فیلم قبیله فیلمی است که برای سیراب کردن مخاطب، این مزیت کذایی را دارد. شخصیت های فیلم اسلابوشپیتسکی با اینکه از قوه ی ناطقه محروم هستند اما حتی زمانی که با زبانی دیگر سخن می‌گویند هم تاثربرانگیزند. به واقع عدم توانایی آن‌ها به سخن گفتن پیشاپیش این پتانسیل را در نزد مخاطب ایجاد کرده است که اعمال شدیداً مخرب آن‌ها را برنتابد و از مشاهده‌ی آن‌ها شوکه شود. این تمهید به واقع جهنمی را که باندهای خلافکار برای فسنکو و نوویکوا می‌سازند را بیشتر باورپذیر می‌کند.

این البته اشتباه است که فیلم قبیله را فیلمی بدون دیالوگ قلمداد کنیم. فیلم از این نظر از متوسط فیلم‌های رایج نیز بالاتر است. اما با این تفاوت که در این فیلم بازیگران دارند به زبان اشاره‌ی اکراینی با یکدیگر سخن می‌گویند. هرچند فیلم در نهایت به گونه ای طراحی شده است که توسط مخاطبانی که زبان مورد اشاره در فیلم را نمی‌فهمند نیز قابل درک باشد، و این بی شک دستاورد عظیمی برای گروه تهیه ی فیلم محسوب می‌شود.