در مورد هاروی واینشتاین و رسوایی اخلاقی اخیر او

بیش از یک هفته است اتهام اخلاقی و آزار جنسی که به هاروی واینشتاین زده شده سرتیتر اخبار مختلف خبرگزاری‌ها و نشریات مختلف است. ابتدا دو خبرنگار از روزنامه نیویورک تایمز این خبر را پنجشنبه دو هفته پیش منتشر کردند و تا به امروز هم‌چنان در صدر اخبار رسانه‌های مختلف قرار دارد و عوامل مختلف سینما به آن واکنش نشان می‌دهند. ابتدا اتهام را بازگو می‌کنم سپس ابعاد قضاوت و در نهایت نظر نهایی خودم در مورد یکی از مهمترین تهیه کنندگان تاریخ سینما را خواهم گفت.

 

اتهام
گزارش تحقیقی دو خبرنگار نیویورک تایمز بر این اساس است که سوابق این تهیه‌کننده سینما و پرونده‌های مختومه و در جریان علیه او را بررسی کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که در طی سی سال گذشته، واینشتاین بارها و بارها، با رفتار غیراخلاقی و درخواست‌های جنسی خود، کارمندان و اطرافیان‌اش را آزار داده است. بر اساس این تحقیق، چندین پرونده در اطراف این تهیه‌کننده هالیوودی در جریان است و برخی از شکایات با توافق طرفین به پایان رسیده است. نیویورک تایمز اعلام کرده واینشتاین در حداقل هشت مورد، بنا بر دلایل گوناگون شاکیان خود را با پول راضی کرده است.

در این گزارش آمده است، واینشتاین هنرپیشه جوان هالیوودی اشلی جاد را به هتلی در بورلی هیلز دعوت کرده تا گفت‌وگویی کاری داشته باشند اما به جای این کار، هنرپیشه را به اتاق‌اش فرستاده، جایی که او با حوله حمام حضور داشته، و واینشتاین از او خواسته تا جاد را ماساژ دهد؛ یا دوش گرفتن او را تماشا کند. جاد در گفت‌وگویی مستقیما به این ماجرا اشاره کرده است. در یکی دیگر از این رسوایی‌های اخلاقی در سال 2014 میلادی، آقای واینشتاین، امیلی نستور که تنها یک روز را به عنوان کارمند موقت برای شرکت‌اش کار می‌کرده، به اتاق همان هتل برده و پیشنهاد دیگری داده است. این پیشنهاد که اگر درخواست‌های جنسی‌اش را بپذیرد، به پیشرفت سریع کاری‌اش کمک خواهد کرد. کمی بعد گوینس پالترو ادعا کرد چنین پیشنهادهایی بین او و هاروی در 1994 وجود داشته ولی او قبول نکرده است. طبق ادعای پالترو قرار بوده واینشتاین عرصه را برای پالترو فراهم کند پالترو خیلی سریع در دهة 1990 به شهرت رسید البته در فیلم‌های خود واینشتاین و به خاطر فیلم شکسپیر عاشق حتی اسکار گرفت. او در خیلی از مهمانی‌ها کنار واینشتاین دیده شده است. آنجلینا جولی شهیرترین چهره‌ای بود که در مورد واینشتاین سخن گفت و او هم از پیشنهاد واینشتاین در امان نبوده است. جولی تجربه فیلم بازی با قلب (1995) بد توصیف کرد و دیگر با واینشتاین کار نکرده است. موجی از بازیگران درجه چندم هالیوود نیز از واینشتاین بد گفته اند اما کسانی چون کیت بلانشت بازیگر شهیر سینما هم بوده‌اند که پس از تأسف خوردن برای این وضعیت در سینما اعلام کرد بین خودش و واینشتاین چیزی پیش نیامده بود او در چند فیلم مهم مانند هوانورد، سری ارباب حلقه‌ها و کارول با واینشتاین همکاری کرده بود.

 

 

 

 

 

اما هاروی واینشتاین کیست؟
هاروی واینشتاین 65 ساله موسس کمپانی مستقل میراماکس در دهة 1980 بود. زمانی که هالیوود در بدترین اوضاع خود به سر می‌برد فیلم‌های مستقل در دهة 1980 آبروی سینمای آمریکا را خریدند. مهمترین این کمپانی‌ها میراماکس و زیرشاخه آن دیمنشن با مالکیت هاروی واینشتاین بود. واینشتاین کم کم کمپانی پارامونت غول قدیمی دیگر را با شرکای خود خریداری کرد. واینشتاین بی‌شک غول عصر حاضر بود و او را با مایر مهمترین تهیه کننده اوان راه سینما مقایسه می‌کردند کسی که بعدها در تأسیس مترو گلدوین مایر نیز نقش داشت. واینشتاین به صورت اجرایی، تولیدکننده یا پخش کننده بیش از 300 فیلم ساخته است و فیلم‌هایش بیش از 300 جایزه اسکار گرفته‌اند. جالب اینجاست که او خود تنها یکبار برای شکسپیر عاشق روی سن اسکار رفت و دیگر این امر تکرار نشد. برای اینکه متوجه شویم یک فیلمساز یا یک صنعتگر سینما چقدر در کارش موفق بوده تنها کافی است سری به فیلم‌هایی که ساخته یا در تولیدش مشارکت داشته بزنیم تا جوایزش را به رخ بکشیم. برخی از مهمترین فیلم‌های تولیدی هاروی واینشتاین به صورت زیر هستند:

پالپ فیکشن، حرامزاده‌های بی‌آبرو، بیل را بکش، هشت نفرت انگیز، جانگو رها از بند، جکی براون و ضد مرگ (کوئنتین تارانتینو)
دار و دسته نیویورکی و هوانورد (مارتین اسکورسیزی)
شهر گناه، وحشت سیاره، دانشکده و سری بچه‌های جاسوس (رابرت رودریگز)
سری ارباب حلقه‌ها (پیتر جکسون)
شکسپیر عاشق (جان مدن)
ویل هانتینگ نابغه (گاس ون سانت)
ببر خیزان اژدهای خزان (آنگ لی)
مالنا (جوزپه تورناتوره)
فارنهایت 11/9 (مایکل مور)
بیمار انگلیسی، کوهستان سرد و شکستن و وارد شدن (آنتونی مینگلا)،
کتاب بارقه امید و مبارز (دیوید اُ راسل)
سری جیغ (وس کریون)
مه (فرانک دارابونت)
شیکاگو و 9 (راب مارشال)
عاشقانه واقعی (تونی اسکات)
کتابخوان، سری رمبو (سیلوستر استالونه) سوار جهنمی (لری بیشاپ) سری هالووین (راب زامبی)، برادران گریم (تری گیلیام) در جست‌وجوی ناکجاآباد (مارک فورستر)، ما باید برقصیم (پت شلسوم)، استاد و فرمانده (پیتر ویر)، دختر جرسی (کوین اسمیت) شکلات (لاس هالستروم) شیر (گرت دیویس)، سینگ استریت (جان کارنی)، چپ دست (انتونی فاکوا)، کارول (تاد هاینز)، مکبث (جاستین کورزل)، آگست اوسیج کانتری (جان ولز)، هفته من با مرلین (سیمون کورتیس)، دبلیو ای (مدونا)،

 

 

ابعاد قضاوت
هاروی واینشتاین ابتدا خود از سمت‌اش استعفا داد و برای کارهایی که ممکن است در دو دهة گذشته انجام داده باشد عذرخواهی کرد، البته که وکلای او از نیویورک تایمز و گزارش عجولانه شکایت کرده‌اند.
اعضای کمپانی واینشتاین استعفا دادند و باب واینشتاین برادر هاروی اعلام کرد سه ساله با برادرش مراوده‌ای نداشته و به راهش همچون گذشته ادامه خواهد داد.
همسر هاروی، پس از اعلام رسوایی از همسرش حمایت کرد اما پس از سه روز با گسترده شدن این خبر او را ترک کرد.
خبرنگاران نزد مهمترین کارگردانانی رفتند که همه با حمایت واینشتاین توانسته بودند بهترین فیلم‌هایشان را بسازند اما اغلب اصل موضوع برای اظهار نظر را زود پنداشتند. از این جمله مایکل مور، کوئنیتن تارانتینو، الیور استون، مارتین اسکورسیزی و چهره‌های مختلفی بودند.
بازیگران زن (البته که اغلب چهره‌های مهمی نبودند) فیلمسازان مردی که سکوت کنند را همدست واینشتاین قلمداد کردند.
بن افلک که از ویل هانتینگ نابغه با واینشتاین همکاری داشت و او را می‌شناخت اعلام کرد از نزدیک هیچ گاه شاهد چنین مسائلی نبوده و برخی همچون رز مک گان، افلک را دروغگو و فاسد خواندند.
آکادمی اسکار هاروی واینشتاین را از عضویت خود اخراج کرد. جشنواره کن توسط تیری فرمو بیانیه داد و حال امانوئل مکرون هم شاید نشان شوالیه او را پس بگیرد.

 

 

نظر شخصی
ابعاد قضاوت آنقدر گسترده شده که دیگر قابل کنترل نیست گویی همه تمایل دارند هاروی واینشتاین مانند قرون وسطی در وسط گودی بیفتد و هر چه خواستند بر او پرت کنند. فشارها آن قدر زیاد است که نمی‌توان کنترلش کرد. مسئله به ارزش و ناارزش کشیده شده است. هر کس از هاروی واینشتاین بد بگوید ارزش مدار است و کسانی که سکوت کنند خائن و ترسو. خائن به چه کسی به هالیوود. مگر غیر از این است که واینشتاین و چند کمپانی کوچک دیگر هالیوود را نجات دادند. چگونه اوضاع به اینجا رسیده است. ابتدا از عمل قبیحانه‌ای صحبت کنیم که آن زنان در موردش سخن گفته‌اند. چرا پس از دو تا سه دهه چنین مسائلی افشا شده است؟! به دلیل قدرت همه اشخاصی که از قدرت حرف می‌زنند دست قدرت و اعمال فشار بر روی زن‌ها در صنعت هالیوود را دلیل عدم افشای این مسئله می‌دانند و سردبیر سابق نشریه پرمیر نیز در یادداشتش به مسئله قدرت اشاره کرده است. قدرت هر شخصی را بخواهد بالا می‌برد در بین افشاگری‌ها نیز این طور برمی‌آید که واینشتاین از زنان خواسته بود اگر با او باشند به قدرت خواهند رسید پس واینشتاین خود مسئله قدرت بود. پس کسی جز قدرت او را نمی‌توانست زمین بزند. یادمان نرفته باراک اوباما با حمایت و پول‌های گسترده هاروی بود که توانست اولین رئیس جمهور رنگین پوست ایالات متحده شود. واینشتاین مهمانی‌های بزرگی را در حمایت و جمع آوری پول برای به قدرت رسیدن او انجام داد و همواره جمهوری خواه‌ها از او بد می‌گفتند. در برخی از ایالت‌های جمهوری خواه آمریکا در اکران برخی از فیلم‌های واینشتاین کارشکنی نیز می‌شد.

در همین انتخابات ریاست جمهوری گذشته هیلاری کلینتون از حمایت و مشاوره هاروی برخوردار بود کافی است اسم این دو نفر را کنار هم سرچ کنید تا با کلی خبر و عکس آن‌ها روبه‌رو شوید. حال گروه دموکرات بازنده شده‌اند و جمهوری‌خواه‌ها نه تنها سنا را در دست گرفتند بلکه دانالد ترامپ بر صندلی ریاست جمهوری به عنوان یک جمهوری خواه تکیه زده است. ترامپ که پس از ریاستش از همه چیز انتقام می‌گیرد شاید عجیب نباشد که این بار از غول هالیوودی که بر صدر دومین صنعت آمریکا نشسته است، انتقام بگیرد. جالب این‌جاست که ترامپ خیلی سریع در این مورد اظهار نظر کرد و از مسائلی که پیرامون واینشتاین رخ داده ابراز تعجب نکرده و برایش این موضوع کاملا در مورد واینشتاین عادی بوده است. گویی ترامپ سال‌ها شاهد پیشنهادهای هاروی واینشتاین به زنان هالیوودی بوده است. باراک اوباما و هیلاری کلینتون نیز در همان روزهای اول از این مسائل ابراز بی‌اطلاعی کردند.

 

چنین مصادیقی در مورد سیاست و قدرت در مورد ایالات متحده کاملا تعریف شده است چنانچه اخبار ریز این کشور را دنبال کنید یا شاهد سریال‌هایی همچون خانه‌ پوشالی باشید نقش قدرت و سیاست در زمین زدن یک شخص یا یک نهاد را به خوبی درک خواهید کرد. حال نوبت به هاروی واینشتاین رسیده است. بدون دفاع از چنین اعمال قبیحانه‌ای به این فکر کنیم که رنه زلوگر، کیت بلانشت، اوما تورمن، جنیفر لاورنس، نیکول کیدمن، جولی دیویس، جسیکا آلبا و ستارگان بی‌شماری مشهور شدن‌شان را مدیون واینشتاین هستند یا همکاری‌های متعددی با او داشته‌اند. در مورد این زن‌ها که تا به حال سکوت کردند یا مانند زلوگر و بلانشت با ابراز تأسف از چنین اعمالی اعلام کرده‌اند رفتار مشابهی در همکاری با واینشتاین ندیده‌اند. آیا در مورد این بازیگران این چنین قضاوت نمی‌شود که به خواست او تن داده و سکوت کرده‌اند یا این‌که در فیلم‌های متعددی از او حضور داشته‌اند. پیش از پالترو هیچ بازیگر سرشناسی از واینشتاین بد نگفته بود که یکباره این سر و صدا بالا گرفت. خانم پالترو فیلم‌های متعددی با واینشتاین کار کرده و در مهمانی‌های مختلف هاروی نیز شرکت داشته است. در توضیحات‌اش آمده است پیشنهاد را رده کرده و چون نیاز به ایفای نقش داشته به همکاری با او ادامه داده است! اگر تنها پیشنهاد بی‌شرمانه‌ای رسیده و شما مدام نقش 1 فیلم‌های آن کمپانی را ایفا کرده‌اید چگونه این استمرار وجود داشته و استمرار در پیشنهاد وجود نداشته است! اگر هاروی واینشتاین که در حال حاضر بزرگترین هرزه آمریکا معرفی می‌شود و از همه جا سعی می‌کنند بیرون‌اش کنند تا خود جنتلمن یا لیدی دیده شوند چگونه به کسانی چشم داشته و در طول استمرار همکاری آن‌ها را دیگر مورد آزار قرار نداده است. کافی است اسم پالترو و هاروی واینشتاین را کنار یکدیگر جست‌وجو کنید.

نه تنها در صنعت فیلمسازی بلکه در خیلی از جایگاه‌ها زن‌های بی‌شماری به چنین پیشنهادهای بی‌شرمانه‌ای تن داده‌اند تا وارد عرصه فیلمسازی یا دیگر جریان‌ها شوند چه در آمریکا باشد چه در هر نقطه دیگری از دنیا. فیلم‌های مختلفی نیز در این زمینه ساخته شده است. این رفتار به کل قبیح است که زن در نابرابری جنسیتی مجبور به عملی خلاف میل خود شود؛ اما این مسئله در آمریکا بیش از پیش برجسته می‌شود قدرت رسانه برای زمین زدن و لگد کوب کردن یک شخصیت آن‌قدر بالاست که حتی هاروی واینشتاین را هم زمین زده‌اند. در این وانفسا ممکن است هر شخصیتی که گذرش از استودیو او افتاده باشد اعلام دارد واینشتاین به ما نیز پیشنهاد داده است. این مسئله در مورد رومن پولانسکی نیز افتاده است. مسئله تجاوز محبوبیت آقای پولانسکی را در دیگر نقاط دنیا کمرنگ نکرد و پولانسکی نیز تجاوز را رد کرد و این رفتار را یک میل دوطرفه در آن زمان پنداشت و نمی‌دانست چرا دختر آن را کتمان می‌کند البته در آن پرونده سن کم دختر در هر شرایطی جرم را تجاوز اعلام می‌کند و پولانسکی نیز در شرایط مهمانی نمی‌دانسته سن دختر چقدر بوده است. یکسالی هست اخبار در مورد پولانسکی بیشتر شد و در همین بین تا به حال سه نفر دیگر ادعا کرده‌اند پولانسکی به آن‌ها نیز تجاوز کرده و رسانه‌های آمریکا در حال تسویه حساب هستند در صورتی که پولانسکی به راحتی در اروپا در حال فیلمسازی و تقدیر است.

در پایان هر چقدر هاروی واینشتاین در زندگی شخصی گند زده باشد -باید منتظر دادگاه او بود- اما در حرفه‌اش همه چیز را به غایت رسانده است. هاروی واینشتاین بزرگتر از جوایز اسکار، کن و غیره است و بیرون راندن او از هر جایگاهی مسخره است. این واینشتاین است که تا ابد با فیلم‌هایی که تولید کرده در تاریخ هنر جهان باقی خواهد ماند چه ما بخواهیم چه نخواهیم. چنانچه هنرمندان یا حتی ورزشکارانی با عقاید منحط با آثارشان در حراجی‌ها یا نحوه فعالیتشان در زمین بازی کارهایی کرده‌اند که حتی اگر در قید حیات نیستند از آن‌ها یاد می‌شود. جایگاه هاروی واینشتاین از این دست افراد است مردی بی‌بدیل در تاریخ صنعت سینما که ثمره فعالیتش غیر قابل انکار است.