تایپ‌نگاری در عنوانبندی فیلم
- توضیحات
- نوشته شده توسط رزیتا صفری صدیق و دکتر سودابه صالحی
- دسته: تحلیل سایر هنرها
- منتشر شده در 1397-09-14 14:43
چکیده:
عنوان‌بندي فیلم، نقطه‌ي آغازين و مرکز توجه اوليه‌ي مخاطب به فیلم مي‌باشد که در آن با استفاده از تایپ‌نگاری، عنوان فیلم و عوامل سازنده‌ی آن در کنار القاء مفاهیم خاص در راستای محتوای داستان فیلم، معرفی می‌شوند. به دلیل اهمیت تایپ‌نگاری در طراحی عنوانبندی فیلم، در ايران نيز از ابتدا، يكي از چالش‌هاي مهم در این عرصه، نحوهي به‌كارگيري حروف فارسي و هم‌آهنگ‌سازي آن‌ها با رسانه‌هاي نوري بوده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر در شکل‌گیری عنوانبندی مناسب در حیطه‌ی طراحی گرافیک و دست‌یابی به نکاتی جهت انتخاب آگاهانه‌ی تایپفیسهای فارسی مناسب در رسانه‌های نوری و استفاده‌ی صحیح از قابلیت‌ها و توان‌مندی‌های آن‌ها در حوزه‌ی این رسانه بوده است. در این پژوهش میزان و نحوه‌ی حضور انواع تایپفیسهای رایجِ فارسی و شیوه‌ی بیان محتوای پیام به واسطه‌ی حروف در عنوانبندی فیلم‌های ایرانی در 80 فیلم از ابتدای تاریخ سینمای ایران تا کنون بررسی شده است. روش تحلیل داده‌ها در این پژوهش شبه‌آماری است. جامعه‌ی هدف تمامی عنوان‌بندی‌های فیلم‌های ایرانی بوده که نمونه‌های تحقیق از میان آن‌ها به روش هدف‌مند انتخاب شده‌اند. ابزار تحقیق، چک‌لیست محقق ساخته‌ای است که پایایی و روایی صوری آن به وسیله‌ی بازآزمون و نظر صاحب‌نظران تامین گردیده است. هر بخش از چک‌لیست به منظور دست‌یابی به پاسخ‌های سوالات تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز طراحی شده است. روش گردآوری اطلاعات، مشاهده‌ی نیمه منظم بوده است. نتایج تحقیق به روشنی نشان می‌دهد که بسیاری از تایپ‌نگاری‌ها در عنوانبندی فیلم‌های ایرانی بدون توجه کافی نسبت به رسانه و خصوصیات آن می‌باشند.
مقدمه:
امروزه، توسعه‌ی فن‌آوري ديجيتال به عنوان چالشي مهم در طراحي گرافيك مطرح شده و بسياري از بخش‌هاي آن، تحت تاثير سرعت اين پيش‌رفت قرار گرفته است. تايپ‌نگاری از جمله بخش‌هايي مي‌باشد كه فن‌آوري ديجيتال به شدت آن را تحت تاثير قرار داده است. پيش از رشد و گسترش فن‌آوري رسانه‌هاي ديجيتالي، رسانه‌هاي نوري هم‌چون فيلم و تلويزيون به اندازه‌ی كافي براي طراحان، مسئله‌ساز بوده‌اند، به طوری‌که آنان را مجبور می‌ساختند که برای ارائه‌ی حروف، تصاوير، رنگ‌ها و ديگر عوامل بصري در رسانه‌هاي نوري و به تبع آن عنوانبندی فیلم‌ها از قواعدی متفاوت از رسانه‌های چاپی پيروي كنند. نحوهي استفاده از حروف در صفحات چاپي با ارائه‌ی آن‌ها در صفحات نوري و ديجيتالي از جمله عنوان‌بندي فيلم‌ها تفاوت‌هاي اساسي دارد. پیدایش عنوانبندی فیلم قدمتی هم‌پای سینما دارد. در عنوانبندی، معرفی عنوان و عوامل سازنده‌ی فیلم در کنار القاء مفاهیم خاص در راستای محتوای داستان فیلم مطرح می‌باشند.
از آن‌جايي كه عنوان‌بندي، نقطه‌ي آغازين فيلم و مرکز توجه اوليه‌ي مخاطب به آن مي‌باشد، بسياري از طراحان براي ايجاد ارتباطي دو سويه و قوي ميان بيننده و اثر به اهميت حروف به عنوان عاملي براي ايجاد خلاقيت و جذابيت‌هاي بصري توجه كرده و با به‌كارگيري صحيح آن توانسته‌اند عنوان‌بندي‌هايي ماندگار در عرصهي تاريخ سينما پديد آورند. در ايران نيز، از ابتدا، يكي از چالش‌هاي مهم در عرصهي عنوان‌بندي فيلم‌ها، نحوهي به‌كارگيري حروف فارسي و هم‌آهنگ‌سازي آن‌ها با رسانه‌هاي نوري بوده است. در این راستا، طراحان هم‌واره در تلاش بوده‌اند تا از طریق عنوانبندی، ارتباط میان مخاطب با فیلم را برقرار سازند. اما آنان تا چه اندازه از توان‌مندی‌های حروف فارسی برای استفاده در رسانه‌های نوری آگاهی داشته‌اند و یا در سطحی گسترده‌تر، شناخت آنان از مسائل فنی رسانه‌ی مذکور به چه صورت بوده است، از جمله مواردی هستند که باید مورد بررسی و مطالعه‌ی دقیق قرار گیرند. از طرفی، به دليل كمبود منابع مکتوب منسجم در مورد قابليت‌هاي تايپ‌نگاری فارسي براي حركت و امكان هم‌آهنگي آن با رسانه‌هاي نوري، متاسفانه جامعه‌ي طراحان گرافيك ما با فقر اطلاعاتي روبه‌رو هستند. بنابراین، هدف از این نوشتار، دست‌یابی به نکاتی جهت انتخاب آگاهانه‌ی تایپفیسهای فارسی مناسب در رسانه‌های نوری و استفاده‌ی صحیح از قابلیت‌ها و توان‌مندی‌های تایپ‌نگاری فارسی در حوزه‌ی این رسانه است. با این وصف، پژوهش حاضر به منظور پر كردن اين خلاء شكل گرفته است.
از این رو، تحقیق حاضر به طور مشخص به دنبال پاسخ‌گویی به این سوالات است: تایپ‌نگاری مورد استفاده در رسانه‌های نوری و دیجیتال دارای چه ویژگی‌هایی است؟ مسئله‌ی خوانایی و بازخوانش‌پذیری در رسانه‌های نوری چه تفاوت‌هایی با رسانه‌های چاپی دارند؟ و اساسا آگاهی از چه شاخص‌هایی در رسانه‌های نوری مورد نیاز طراحان تایپ‌نگاری است؟ و در نهایت، با توجه به ویژگی‌های تایپ‌نگاری در رسانه‌های نوری و البته در حرکت، چه‌گونه طراحان عنوانبندی فیلم‌های ایرانی خط فارسی را به‌کار گرفته‌اند؟ با این مقدمه، در نوشتار حاضر ابتدا با مرور ادبیات موجود به ویژگی‌های تایپ‌نگاری در رسانه‌های نوری و تفاوت آن با استفاده از حروف در رسانه‌های چاپی پرداخته می‌شود و پس از آن نحوه‌ی استفاده از تایپفیسهای فارسی در عنوانبندی 80 فیلم ایرانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
دانلود مقاله کامل
