بالا افتادن؛ نگاهی بر مقوله‌ی تمایز در فیلم «جاسمین غمگین»
- توضیحات
- نوشته شده توسط دکتر آرش حسن‌پور
- دسته: جامعه شناسی و هنر
- منتشر شده در 1393-05-25 01:09
مقدمه
جاسمین غمگین فیلمی به نویسندگی و کارگردانی وودی آلن است. این فیلم که در سال ۲۰۱۳ در آمریکا اکران شد، داستان زندگی جاسمین (کیت بلانشت) زن مُرفه نیویورکی است که بعد از این‌که زندگی و ازدواج‌اش با تاجر ثروتمند یعنی هال (الک بالدوین) تباه می‌شود، به آپارتمان خواهرش می‌رود تا دوباره زندگی‌اش را سروسامان دهد و به زندگی بازگردد. فیلم روایت چند روز از این همراهی و هم‌کناری جاسمین و جینجر است که به واسطه‌ی گذشته و امروز، بین آنان و اطرافیان چالش‌هایی پیش آمده و قصه حول این خرده‌پیرنگ‌ها شکل می‌گیرد. این اثر که ستایش منتقدان را به خودش جلب کرد، در این مقاله مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. لازم به توضیح است، در سطور پیش رو تلاش خواهد شد تا با استناد و ارجاع به نظریه‌های جامعه‌شناس فقید پی‌یر بوردیو به موضوع تمایز و تقابل‌های طبقاتی در متن یاد شده، پرداخته شود و کش‌مکش نهفته در متن واسازی شده و به رشته کشف و تحلیل درآید. بدین منظور در گام بعدی، اشاره‌ای به مفاهیم اصلی نظریه‌ی بوردیو خواهد شد و آن‌گاه به مدد آن مفاهیم، متن مورد بررسی قرار خواهیم گرفت.
اشارت نظری
پی‌یر بوردیو از جمله اندیشه پردازان معاصری است که در حوزه‌ی جامعه‌شناسی فرهنگی و نابرابری‌های اجتماعی متفکری مهم است و نظریاتی عمیق و قابل تامل دارد. ویژگی نظام اندیشه‌ای بوردیو آن است که وی نمی‌خواهد یک نظام نظری انتزاعی را ساخته و پرداخته کند، بلکه هم‌چنین قصد دارد، این نظام را به یک رشته مسایل تجربی مرتبط سازد. مطالعات وی در باب نظام طبقاتی در فرانسه و سلایق و ذائقه‌ها نیز در همین راستا است؛ اما اگر در پی آن باشیم که نظریه‌ی این محقق را در مطالعه‌ای تجربی به کار گیریم، بایستی به تشریح اجمالی برخی مفاهیم وی اقدام نماییم.
در نگاهی کلی فضای اجتماعی ، میدان ، عادتواره ، سرمایه و طبقه مفاهیم مهم و کلیدی در مطالعات بوردیو است. این مفاهیم هیچ‌کدام برتر یا مقدم بر دیگری نیستند و هر سه برای درک جهان اجتماعی لازم و ملزوم یکدیگر هستند (گرنفل به نقل از تامسون، 129:1389). در نظریه بوردیو، جامعه با فضای اجتماعی ترسیم می‌شود. به باور بوردیو فضای اجتماعی، جایگاه رقابتی شدید و بی‌پایان است و مجموعه وسیعی از مواضع سلسله مراتب شده است (استونز، 1387: 330؛ جنکینز، 1385: 113). فضای اجتماعی خود متشکل از مجموعه‌ای از میدان‌های متفاوت و مستقل است. میدان در اندیشه بوردیو، فضای روابط میان کنش‌گران و عرصه‌ی رقابت برای کسب جایگاه و در سلسله مراتب قدرت است (فاضلی، 1382: 37). بوردیو معتقد بود، آن‌چه به میدان معنا می‌دهد و جایگاه فرد را در سلسله مراتب آن تعیین می‌کند، سرمایه است. اصطلاح سرمایه معمولا به فضای اقتصادی و مبادله مالی مربوط می‌شود؛ اما استفاده بوردیو از این اصطلاح گسترده‌تر است. (مور2007،به نقل از گرنفل،1389).
برای خواندن اصل مقاله فایل زیر را دانلود کنید
