جامعۀ نمایش: نگاهی به بازنمایی مفهوم "نمایش" در فیلم «کلاهبرداری آمریکایی»

مقدمه
کلاهبرداری آمریکایی  علی‌رغم خلاصۀ داستان سرراست و آشنای‌اش، فیلمی خلاقانه با روایتی پیچیده و به لحاظ معنایی چندلایه است. از جملۀ مضامینی که به‌خوبی در تار و پود فیلم تنیده شده، مسئلۀ «نمایش» و هم‌بستگی آن با جعل و دروغ جاری در زیست اجتماعی آمریکا در دوران مورد اشارۀ فیلم است. این مفهوم علاوه بر شخصیت‌ها و ماجراهای فیلم، به تمامی اجزا و ساختار فیلم تسری پیدا کرده و چنان توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند که وی ناگزیر از ساختن یک نسخۀ صادقانه و پذیرفتنی از روایت فیلم در ذهن خود است. از طرف دیگر، فیلم به این مسئله آگاه است و از همین حربه برای به بازی گرفتن مخاطب استفاده می‌کند.

 

در این مقاله به جنبه‌های مختلف بازنمایی مفهوم "نمایش" در این فیلم پرداخته می‌شود و با ذکر مثال‌هایی از فیلم و ارائۀ تحلیل‌های ساختاری و استنتاج کارکردها و معناها، ساز و کار این بازنمایی و زاویۀ نگاه فیلم به این مسئله، مورد بررسی قرار می‌گیرد. بدین منظور و برای دقیق شدن بر مهم¬ترین جزئیات این مسئلۀ، سه عنصر مهم فیلم تفکیک و مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. از این سه عنصر، دو مورد آن فرمال (شخصیت‌پردازی، و گسترش پیرنگ) و آن دیگری مضمونی (مسئلۀ خانواده) است. در این راه، علاوه بر صحنه‌های فیلم، ارجاعاتی از کتاب ارزشمند «نمود خود در زندگی روزمره» نوشتۀ اروینگ کافمن در متن به کار رفته است ـ کتابی که با دیدگاهی اگزیستانسیالیستی به بررسی قوانین و نرم‌های زندگی اجتماعی به‌مثابه کنش نمایشی پرداخته است.

 

دانلود اصل مقاله (فایل pdf)