درخشش«فروشنده» فرهادی در کن، نخل طلا برای سینمای ایران؟

 

فیلم «فروشنده» تازه‌ترین ساخته اصغر فرهادی در جشنواره فیلم کن، به عنوان آخرین فیلم بخش اصلی به نمایش درآمد. منتقدان این فیلم را ستوده‌اند. فیلم فرهادی سطح رقابت‌ها در کن را بالا برد. آیا نخل طلای مهم‌ترین جشنواره سینمایی در اروپا به این فیلم تعلق می‌گیرد؟

 

فیلم «فروشنده» شامگاه جمعه ۳۱ اردیبهشت در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد. تازه‌ترین فیلم اصغر فرهادی زندگی زن و شوهری به نام رعنا (ترانه علیدوستی) و عماد (شهاب حسینی) را نشان می‌دهد که در حال بازی در نمایش «مرگ فروشنده» نوشته آرتور میلر، نویسنده و نمایشنامه‌نویس آمریکایی هستند. آن‌ها در یک مجتمع مسکونی سکونت دارند که یک روز، به طور غیر منتظره‌ای آسیب می‌بیند و در معرض فروپاشی قرار می‌گیرد. ساکنان سرآسیمه آپارتمانشان را ترک می‌کنند. مجتمع فرونمی‌پاشد، اما غیر قابل سکونت است.

 

رعنا و عماد ناگزیر به آپارتمان نیمه‌وبرانی نقل مکان می‌کنند که ظاهراً به زنی با معاشرت‌های مشکوک تعلق دارد. یک شب عماد به منزل برمی‌گردد و در راه پله رگه‌هایی از خون می‌بیند. مردی ناشناس رعنا را مورد تعرض قرار داده. ظاهراً زندگی می‌تواند از نو به روال همیشگی‌اش ادامه پیدا کند. اما این حادثه زندگی آن‌ها را مختل می‌کند.

 

منتقدان در مجموع از فیلم «فروشنده» به عنوان یک اثر درخشان یاد کرده‌اند که هر چند به پای فیلم «جدایی» نمی‌رسد اما به لحاظ میزانسن و درامی که از یک رویداد ساده آغاز می‌شود و به تدریج ابعادی پیچیده پیدا می‌کند، یک حادثه سینمایی در بین فیلم‌های بخش اصلی شصت و نهمین جشنواره فیلم کن به شمار می‌آید.

 

اکسپرس نوشته است که اصغر فرهادی موفق شده است در این فیلم خشونت پنهان در روابط بین انسان‌ها را با حوادث روزمره و به ظاهر پیش پا افتاده برملا کند. تله‌راما دقت اصغر فرهادی در فیلم‌نامه‌نویسی و دکوپاژ حساب‌شده و سخت‌گیرانه در فیلم «فروشنده» را ستوده است. لا پرس می‌نویسد که با نمایش فیلم «فروشنده» در آخرین روزهای جشنواره فیلم کن سطح رقابت‌ها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرده است. منتقد لا پرس می‌گوید اصغر فرهادی در این فیلم با تردستی موفق شده است مانند آرتور میلر عواطف ویرانگری مانند خشم، انتقام‌جویی، شرمندگی، بخشش و تفاهم را در واکنش به یک تروما نشان دهد.

 

«فروشنده» ۱۸ مهرماه سال جاری پروانه ساخت گرفت. ابتدا قرار بود در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآید، اما نام این فیلم در فهرست فیلم‌های فجر قرار نگرفت. در جشنواره فیلم کن هم بعد از اعلام رسمی نامزدهای نخل طلا در فهرست فیلم‌های بخش اصلی گنجانده شد.

 

اصغر فرهادی پیش از سفر به فرانسه برای حضور در جشنواره فیلم کن اظهار امیدواری کرده بود که پخش کننده‌های ایرانی بتوانند امتیاز نمایش «فروشنده» را از کمپانی ممنتو بخرند. اکران این فیلم در ایران به این توفیق بستگی دارد، در حالی‌که فیلم‌هایی مانند «بادیگارد» حاتمی‌کیا همچنان در انتظار بازار جهانی به سر می‌برند.