پیونگ یانگ در عکس‌های عکاس هلندی

بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ عکاس هلندی، ادو هارتمن، چهار بار از کره شمالی دیدن کرد. اشتیاق او به این کشورِ بسته، تا حدودی متاثر از تصویر یک طرفه‌ای که غرب از آن دارد برانگیخته شده بود. همه ما با عکس‌های تبلیغاتی رهبر فعلی کره شمالی، کیم جونگ اون، و با تصاویر گوینده‌های اخبار در حال قرائت بیانیه‌های تهدیدآمیز درباره برنامه هسته‌ای این کشور آشنا هستیم. این تصاویر بواسطه ارزش‌های خبری یا تبلیغی‌شان همیشه رنگ و بوی سیاسی دارند، و ما تقریبا هیچ چیز از زندگی روزمره مردم کره شمالی نمی‌بینیم. پس از اتمام مراحل آمادگی طولانی و فشرده، در سال ۲۰۱۴ هارتمن اولین گذرنامه و اجازه‌نامه رسمی‌اش برای عکاسی در پایتخت کره را دریافت کرد. 

البته عکاسی باید با رعایت قوانین سختگیرانه و زیر نظر مراقبین انجام می‌شد. پس از ویرانی مطلق پیونگ یانگ در طول جنگ کره(۱۹۵۰-۱۹۵۳)، دولت، این شهر را به عنوان یک آرمانشهر نمونه از نو ساخت، تا پیام سوسیالیسم و پیشرفت را در هر گوشه‌اش مخابره کند. در پیونگ یانگ به صورت مستمر به ساکنین شهر همت و خواست بلند رژیم برای رسیدن به عالی‌ترین حد جامعه سوسیالیستی یادآوری می‌شود؛ یادبودهایی به سبک رئالیسم سوسیالیستی موفقیت‌های انقلابی را گرامی می‌دارند، شعارهای تبلیغاتی روی پوسترها و ساختمان‌ها دیده می‌شود، بلندگوها تبلیغات حزب حاکم را پخش می‌کنند، و چهره رهبران گذشته و کنونی کشور همه جا دیده می‌شود.

امروز، در سال ۲۰۱۷، شهر به گونه‌ای است که گویی زمان در آن متوقف شده است. در بهار ۲۰۱۵، گالری Huis Marseille عکس‌هایی از مجموعه اول هارتمن را نمایش داده بود، که بر معماری شهر به عنوان مبلغ ایدئولوژی تمرکز داشت. در این مجموعه دوم و نهایی، هارتمن به شکل عمیق‌تری زندگی روزمره مردمی که در این گوشه جدا افتاده جهان زندگی می‌کنند را کاوش کرده است.او از یک دوربین ۳۶۰ درجه بهره می‌گیرد تا به بینندگان تصویر روشنی از حس زندگی کردن، برای روزهای متوالی، در این محیط را ارائه دهد. مخاطبان به این فکر خواهند کرد که آیا ساکنین پیونگ یانگ آموزش دیده‌اند تا همانند یک هنرپیشه در دکوری که اطرافشان ساخته شده حرکت کنند؛ نه تنها در رژه‌های بزرگ و موزونشان، بلکه همچنین در زندگی روزمره. فیلم‌های هارتمن از شب‌های پایتخت، میدان‌ها وخیابان‌های تقریبا خالی و خلوت را نمایش می‌دهد. اما در نیمه شب هنوز بلندگوها در حال پخش موسیقی یکی از اپراهای انقلابی هستند. هر چیزی که خارجی‌ها از کره شمالی می‌بینند به شدت دستکاری و تنظیم شده است و هارتمن عکس‌هایش را زیر نظر چشمان مراقب دو راهنمایش می‌گرفت. علیرغم این نظارت و محدودیت او بارها موفق شد بر جنبه‌هایی که مورد نظرش بود تمرکز کند.

وی تصمیم گرفت از یک روش کار کُند استفاده نماید، با یک دوربین دیجیتال متوسط و یک سه پایه. این کار به هنرمند و مخاطبان اجازه می‌دهد سوژه‌ها را با جزییات زیاد مشاهده کنند. با در نظر گرفتن یک فاصله مشخص، هارتمن واقعا فضای بیشتری را ایجاد کرده است؛ فضا برای جزییات تا جای خود را در کلیت تصویر پیدا کنند، و فضا برای بینندگان تا تعابیر و برداشت خود را شکل دهند. جدیت مشاهدات هارتمن به ثبت دقیق، و تصاویر برانگیزاننده‌ای ختم شده که همزمان پر عظمت و خودمانی‌اند. برای هارتمن، یکی از مضامین اصلی، رابطه میان معماری پر ابهت و دولتی پیونگ یانگ و ساکنین آن است، که عموما ناشناس هستند و در ازدحام جمعیت بلعیده شده‌اند. در تصاویر سیستم متروی شهر، مسافران واقعا به شکل یک توده در هم ادغام شده‌اند؛ سرعت‌های نسبتا پایین شاتر، آنها را به شکل یک کل واحد پرتلالو درآورده است. در جدیدترین مجموعه‌اش اما هارتمن کوشیده افراد را از گروه و دکوراسیون شهر جدا کند. پرتره‌ها، ساکنین مرتب و منظمی را نشان می‌دهند که همیشه در فضای عمومی هستند و اغلب لباس کار به تن دارند. ادو هارتمن (متولد ۱۹۷۳، لاهه) در آکادمی سلطنتی هنر لاهه تحصیل کرده است. در سال ۲۰۱۲ او کتابی را به نام «اینجاست خانه من» منتشر کرد. این کتاب دربرگیرنده عکس‌هایی برگرفته از یک مجموعه تکان‌دهنده شخصی است که هارتمن از خانه پدری‌اش گرفته، بیش از بیست سال پس از آنکه به همراه مادر و برادرش از آن گریخته بودند. عکس‌های پیونگ یانگ همچنین در موزه هنر سئول کره جنوبی و خانه فرهنگ کولیمای پیونگ یانگ به نمایش درآمده و هارتمن را تبدیل به نخستین عکاس غربی می‌کند که پروژه مستقلش در کره شمالی نمایش داده شده است.