میراثدار.../ نگاهی به فیلم «وراث» The Descendants

 

 

«یک خانواده شبیه یک مجمعالجزایر هستند، همه جزء یک مجموعه بزرگ هستند، اما باز هم جدا و تنها هستند و همیشه دارند به آهستگی از هم جدا می‎شوند.» (نقل از فیلم)

مت کینگ با بازی جرج کلونی مردی است که در زمینه وکالت فعالیت موفقی دارد و در هاوایی زندگی می‎کند، او از خانواده‎های اصیل و ثروتمند این منطقه و سخت درگیر کار است.

او وقت زیادی را برای خانواده خود ندارد تا این‎که الیزابت همسر وی در یک مسابقه قایق‎سواری به شدت مصدوم می‎شود، بر اثر ضربه به سرش به کما می‎رود. با وخامت حال الیزابت و مرگ مغزی وی و وصیت او برای اهدای اعضای بدنش، مت در پی مهیا کردن امور برای دیدار آخر خانواده و بستگان با او می‎شود. وی در ابتدا به همراه اسکاتی دختر کوچکش به بدنبال دختر بزرگش الکساندرا می‎رود که در جزیره ای دیگر درس می‎خواند. او به یکباره از خیانت همسرش آگاه می‎شود. مت در وسط بحران بزرگی می‎افتد و حال باید به فکر سرو سامان دادن به آنها باشد، رابطه سرد وی با همسرش، مرگ همسرش و تاثیر این اتفاق بر دخترانش که وقت زیادی را با آن‎ها نمی‎گذراند و چیز زیادی از آنها نمی‎داند.

مردی که تا قبل از این حادثه خود را وقف کارش کرده حال در نبود همسرش باید خود را وقف دخترانش کند و از سویی دیگر او متولی میراثی بزرگ از نیاکان خود است، میراثی 150 ساله، زمینی موروثی از اجداد اصیل خود، زمینی که عده‎ای زیادی از مردم منتظر خبر فروش آن هستند.

وراث The Descendants آخرین ساخته الکساندر پِین است، این فیلم در ادامه مسیری است که این فیلمساز با ساخت کمدی درام‎های تحسین شده درباره اشمیت About Schmidt و راه‎های جانبی Sideways به آن رسیده است، وراث در نوع روایت وچارچوب کلی هم شبیه این دو فیلم است. روایت جاده‎ای، سیر و سفری برای خودشناسی و تحول در خویش که به روزمرگی موجود رنگ تازه‎ای می‎دهد و راهی است برای فرار از بحران شرایط حاضر با دغدغه‎های عمیق انسانی.

درفیلم درباره اشمیت، وارن اشمیت با بازی درخشان جک نیکلسون مدت‎ها انتظار بازنشستگی را می‎کشیده و حال زندگیش دچار روزمرگی است، این فیلم کنکاشی است همیشگی که تنهایی را در سال‎های پایانی حیات انسان  به تصویر می‎کشد، اشمیت با شروع دوره بازنشستگی و مرگ همسرش دست به سفری می‎زند برای رهایی از رخوت و تنهایی و شروعی جدید. درفیلم راه‎های جانبی پین بحران میان سالی را دست‎مایه قرار می‎دهد، در این فیلم بازهم با دغدغه‎های انسانی طرفیم دو دوست که یکی از همسر خود جدا شده و دیگری در آستانه ازدواج به سفری دونفره می‎روند، یأس و بحران میان سالی به زیبایی نمایش داده می‎شود و سرانجام در وراث، این کارگردان فروپاشی بنیان خانواده و تلاش برای حفط آن را دستمایه خود قرار داده است.

 

با جلوتر رفتن داستان درماندگی مت از وضعیت دخترانش بیشتر می‎شود. فیلم هرچه می‎گذرد لحن تلخ‎تری به خود می‎گیرد. فیلم وراث در واقع داستان مردی است که در آستانه‎ی مرگ همسرش متوجه می‎شود همسرش به او خیانت کرده و او مستاصل در پی چرایی آن و احیای بنیان خانوادگی در آستانه‎ی زوالش است. این آغاز مکاشفه‎ای غریب است برای او در باب خودشناسی و تحول درونی در خود و درک پیرامونش. وراث نمایانگر تغییر وتحولی درونی وعمیق در شخصیت اصلی فیلم است، مت کینگ مردی که با وجود تلاش بسیار برای ساختن یک زندگی خوب و آرام، تمام داشته‎هایش را از دست رفته می‎بیند، همسر خود را با بی توجهی به نیازهای عاطفی  به کلی از دست داده، در پی تغییر وضع موجود برآمد و با نزدیک‎تر شدن به دخترانش در پی حفظ آنها می باشد. دختر بزرگش الکساندرا که عاصی و سرکش است و وقت خود را با مواد مخدر، مشروب و روابط با جنس مخالف سپری می‎کند و دختر کوچکش اسکاتی با بلوغی زودرس.

او این‎قدر مشغول کار بوده که متوجه خیانت همسرش نشده و حتی به او شک هم نکرده است، در حالی‎که دوستان صمیمی آنها هم از این رابطه مطلع بودند. الیزابت دیگر مایل به ادامه زندگی با مت نبوده و می‎خواسته با طلاق از او با برایان مردی که عاشقش بوده باشد و کلونی درهم می‎شکند با دانستن علاق زنش به آن مرد و تصمیم به جدایی از او. کلونی تصمیم می‎گیرد به شناخت آن مرد و روبه‎روش شدن با او. او همراه با دخترانش دست به سفری برای دیدار و شناخت برایان می‎زند تا درواقع از افکار خود رهایی یابد. حس تلخی است برای یک مرد که غرو خود را از دست رفته ببیند و در لحظه‎ای تمامی آرامش از بین برود و در مقابل رقیبی ناشناس شکست خورده باشد.

وراث روایت آرام و دلنشینی دارد که بدون هیچ اغراقی به شدت واقع‎گرایانه است و بیننده را دل داستان قرار می‎دهد و باعث می‎شود حس همذات‎پنداری تماشاگر برانگیخته شود. کارگردان تصویری زنده، واقعی و تاثیرگذار ارائه می‎دهد و این روایت را  در اوج سادگی، بسیار محکم و زیبا روایت می‎کند. نکته قابل تامل در وراث ایجاز در روایت و لحن فیلم است، به سادگی داستان پیش می‎رود و درام شکل میگیرد اما این در ظاهر اثر است، اما در دل این خود از عمق و لایه های اساسی تری برخوردار است.

یکی از نکات مهم در مورد فیلم وراث فیلم نامه بسیار خوب و پر از جزییات آن است.  از نگاه ها و لحظه سریع می گذرد به صورت کوتاه و مینیمال. فیلم ریتم خوبی دارد و بیننده را با خود در همه دقایق همراه می کند و از یکدستی برخوردار است.

فیلم شخصیت محور است و از طریق شخصیتها مخصوصا" شخصیت اول فیلم  با داستان همراه می شویم. بازیهای یکدست و نزدیک به واقعیت کاراکترها از نکاتی است که نسلها را متمایز می کند، کاراکترها به درستی در جای خود قرار گرفته اند.

جرج کلونی در نهایت زیبایی و پختگی، زوال و استیصال یک مرد و تلاشش را برای احیای خود و ترمیم از هم پاشیدگی خانواده‎اش را نشان می‎دهد. واماندگی موقعیت در نگاه غریب ومیمیک صورت کلونی به خوبی نمایانگر بغرنج بودن موقعیت است. بازی کنترل شده مخصوصاً در اوج عصبانیت کلونی چشم گیر است. لحظه ای که  او متوجه خیانت همسرش و به یکباره در خود خرد می شود و به جای برون‎ریزی، درون‎گرایی عجیبی دارد و خانه را دوان دوان ترک می‎کند، دوربین به او نزدیک می‎شود، وی درنهایت درماندگی به دنبال پاسخی برای این خیانت است و تلاش یک سویه او برای درک همسرش آغاز می‎شود، از لحظان درخشان این فیلم است.  یا سکانسی که او در اتاق مراقبت های ویژه با زنش که درکماست بعد از آگاهی از خیانت او روبرو میشود در محاکمه ای یک طرفه.

شایلین وودلی با بازی در نقش الکساندرا اجرای بسیارخوبی از خود بر جای می‎گذارد. سرکشی مغموم ابتدایی در این سفر انگار به بلوغ می رسد و بزرگتر می شود، برخورد ابتدایی با خواهر کوچک‎ترش در مقابل حامی بودن در انتها از اسکاتی.

سکانسهای احساسی تاثیرگذار به خوبی در پیکره اثر قرار گرفته اند. سکانسی که وقتی الکساندرا متوجه می‎شود مادرش در حال مرگ است و زیر آب می‎رود. لحظه وداع پدر الیزابت با دخترش. زیبایی بصری و تصاویر چشم نواز طبیعی لوکیشن‎های اثر در کنار موقعیت شکننده قهرمان داستان پارادوکس زیبایی را رقم زده است.

کارگردان با درایت بالای خود  تعمدا" از جانبداری شخصیت اولش امتناع  کرده و درنهایت در نهایت آرامش بیننده را با مصیبتی دردناک درگیر می کند و با قهرمان داستان همراه می‎کند. موسیقی دلنشین و همراهی که در تمامی طول کار شنیده می‎شود از ویژگی های وراث است.

این مصیبت فرصتی است مغتنم برای بازنگری بر روی روابط خانوادگی خود و دورافتادن از همسر و دخترانش که سعی می‎کند بیشتر به آنها نزدیک شود و در این مدت متوجه نکاتی میشود که تا پیش از این هرگز متوجه آن‎ها نبوده است.

کلونی میراثدار نسل خود است، نسلی درگیر چارچوب‎ها در مقابل الکساندرا و دوست پسرش که به فکر گذران زندگی اند و برای رهایی از مشکلات حتی مواد مصرف می کنند.  سکانس دیدار مت با برایان اوج جهان‎بینی فیلم است، خیلی سریع اتفاق می‎افتد بی هیچ اغراق احساسی. عجز مت در مقابل ابراز علاق زنش به برایان در مقابل عدم علاقه و عشق برایان به همسرش باعث آشفتگی بیشتر مت می‎شود از یک سو و رهایی از یک بار سنگین از سویی دیگر.

وراث قصه بازگشت است، بازگشت به خود، به خویشتن و به زندگی، به گذشته و به ریشه‎هاست و تلاش مردی است برای اثبات خود به خود.  حفظ ریشه‎ها و بنیان خانواده. در ابتدای فیلم هم زنی بومی بابت فروختن زمین موروثی از سوی مت نگران است از ورود افراد غریبه این بافت اما و در انتها مت با فروش زمین مخالفت می‎کند تا آن میراث حفظ شود.

اوج صحنه رمانتیک فیلم سکانس خداحافظی کلونی است از همسرش، همسری که با وجود خیانتش هنوز عاشق اوست. با گفتن دیالوگ خداحافظ عشق من، دوست من، درد من، لذت من، خداحافظ.  خاکستر الیزابت را به آب می سپارند در جمعی سه نفره و آرام.

در قابی خیره به روبرو اسکاتی و الکساندرا در دو سوی مت نشانگر آرامش نسبی آن‎هاست بعد ازرویارویی با مسئله‎ای دردناک. غم و شادی در کنار هم، غم از دست دادن و مرگ الیزابت در کنار شادی حاصل از اجماع و دورهم جمع شدن خانواده.

وراث روایت ساده وتاثیرگذاری است از احیای بنیان خانواده به دور از شعارزدگی. لحن طنزتلخی که فیلم دارد بر اثرگذاریش افزوده است، مرزباریکی و درخشانی دارد بین جدیت و شوخی بی هیچ دوپارگی. وراث یک درام تلخ است با لحنی طنزگونه، تراژدی شیرین و نابودی و خرابی تا ساختن دوباره.