وقتی دنیای فشن مفهوم مصرف را هم تغییر می‌دهد / نگاهی به طرح ایلی صعب بر اِویان
- توضیحات
- نوشته شده توسط دکتر مجید رحیمی جعفری
- دسته: هنر مُد
- منتشر شده در 1394-07-15 16:29
فشن آرت تنها محدود به لباس و اکسسوری نمی‌شود. کالایی به رغم خواست هنرمند کاربری اش تغییر می کند تا تفاوت‌ها رقم بخورد. وقتی فراواقعگرایان دست به طراحی برای نظام بورژوار زدند و دکوراسیون منزل و وسایل روزمره‌ای را که هر روز به شکل ساده‌ای می‌دیدیم، به اثر هنری تبدیل کردند کلید تفاوت چه در معنا و چه در کاربرد تغییر کرد.
در متن پیش‌رو می‌خواهیم به طرح‌های هنرمند مشهور دنیای فشن یعنی ایلی صعب بر آب معدنی‌های اِویان بپردازیم. آب در ساده‌ترین تعریفش مایه حیات است و جانداران در صورت تغذیه نکردن از آن به مرگ ناچار هستند. حال این تصور را بکنید ساده‌ترین مایع مصرفی تبدیل می‌شود به اثر هنری. تلاقی هنر در دنیای فشن همین است که از ساده‌ترین ظاهر مصرفی آشنایی زدایی می‌کند و چهره دیگری از این کالبد می‌سازد. کالبدی که حتی اگر مایع داخلش مصرف شود باز شیشه‌اش تبدیل به یک اثر هنری و قابل نگهداری می‌شود. اثری که هنرمند به آن معنا و مفهوم داده است.
کمپانی اویان خود از طرفداران زیبندگی از سال 2008 شروع به طراحی برای شیشه‌های آب معدنی خود کرد. کنزو، پل اسمیت، ژان پل گوتیه و ایسی میاکه طرح‌هایی برای اویان زدند اما می‌خواهم طرح‌های آن‌ها را در خدمت مصرف و زیبایی قلمداد کنم زیرا این طرح‌های گرافیکی به نوعی جلد خاصی را همچون لباس‌های خاص رقم زده‌اند؛ ولی طرح‌های ایلی صعب، اویان را جادویی و مرز مصرف و هنر را جابه‌جا کرده است. به طور مثال در یکی از بهترین طرح‌ها، سر پل اسمیت آب معدنی را که جزء جدایی ناپذیر ورزشکاران است با تلفیقی از حس و حال لباس‌های خود کاملا رنگارنگ و پویا در سال 2009 طراحی کرد. سرزندگی در طرح‌های اسمیت کاملا گویاست. همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، لباس‌های اسمیت پر از رنگ و خط به صورت راه راه است و طرح اویان او هم همین ویژگی‌ها را دارد. یعنی اسمیت حس و رنگ آثار خود را به آب معدنی داده است که می‌خواهد سرزندگی را پدیدار کند.
در طی پنج سال طراحان دیگری نیز تجربه‌های متفاوتی در تعداد محدود بطری‌های اویان به معرض نمایش گذاشتند، اما تفاوت اویان در سال 2014 با طرح ایلی صعب رقم خورد. در ابتدای متن تصویر طرح ایلی صعب بر اویان قابل مشاهده است. بطری در ابتدا خالی و به صورت سفید است که خلوص را می‌رساند و فراموش نکنیم این کمپانی آب‌های معدنی خود را از کوههای آلپ استخراج می‌کند پس جنبه یخی بودنش را به خوبی می‌توانیم از آن دریچه بنگریم. بطری سفید نیست یخی رنگ است. طرح روی آن ما را یاد دانتن‌های لباس‌های زنانه می‌اندازد. صعب این طرح‌ها را به خصوص در لباس‌های عروسش با ویژگی عجیبی استفاده می‌کند. این طرح‌های دانتن گونه بی شباهت به پیچیدگی‌های قندیل‌های غارهای کوههای آلپ ندارد چیزی که مفهوم اصل بودن را از این محصول می‌رساند در میانه طرح‌ها قاصدک‌هایی را می‌شود شناسایی کرد. قاصدک‌های برفی مشهور کوههای آلپ تجربه یک سفر طولانی از شگفتی‌ها را در یک محصول تداعی می‌کند. محصول مصرفی که با مفاهیمی از اصالتش تبدیل به معیاری از هنر و ناب بودن شده است.
کالبدِ مصرف همواره در کشاکش تغییر مفاهیم قرار دارد. بارها با اجسامی مواجه شده‌ایم که در ویژگی فرازبانی جای خود را به محصول دیگر داده‌اند. به طور مثال نیمکتی که تبدیل به یک "کیت کت" شده است، اما در این‌جا جسم کاملا عوض نشده است بلکه یک ویژگی گفتمانی "بینا" را به وجود آورده است. در این ویژگی گفتمانی، دوقطبی مصرف/نامصرف برهم زده می‌شود و اِویان هم قابل مصرف است هم غیرقابل مصرف و هم تعاریف میانه‌ای از مصرف پذیری در عین نامصرفی. صعب طرح روی جلد را به یک اثر هنری تبدیل کرده است که همین جلد مصرفی را که به سطل آشغال پرت می‌شود تبدیل به اثری گرانبها حتی در طول تاریخ خواهد کرد. حال وظیفه ما پژوهشگران است که با یافتن مولفه‌های مشترک میان این قبیل آثار هنری آن‌ها را سنخ شناسی کنیم. این راه پژوهش برای خیل عظیم دانشجویان تحصیلات تکمیلی هنر باز است که بتوانند به چنین پژوهشی دست بزنند.
