نقش مدل‌ها در تغییر روند هنر مُد؛ بررسی موردی بلا حدید

شاید روزگاری که مدل‌های سیاهپوست توانستند برای اغلب برندهای معتبر روی صحنه بروند کسی فکرش را نمی‌کرد، روز به روز مدل‌ها بتوانند در صنعت مُد تغییر نگرش ایجاد کنند. با نگاهی گذرا نه به کل صنعت مُد از دهة 1930 به این سو بلکه تنها به جلد نشریاتی چون ووگ و بازار هارپر متوجه می‌شویم آن موهای سشوار کشیده چگونه جای خود را به موهای صاف شده‌ای دادند که کمترین جلب توجه را ایجاد کردند.

اگر روزگاری زیبایی بیش از حد صورت مدل در اولویت قرار داشت در هنر مُد امروز، مدل‌هایی برگزیده می‌شوند که کمترین فوکوس را روی لباس بکشند و استایل از درجه اهمیت بالایی قرار گرفت. تیم براون یکی از هنرمندان این عرصه در نمایش‌های مُد خود از مدل‌هایی استفاده کرده است که صورتشان را پوشانده است. او در یکی از فشن شوها مدل‌ها را محو می‌کند و گویی آن‌ها بدنی هستند که کالبد لباس شوند. جسمی که باید برجسته شود خود لباس است نه بدن، نه فیزیک، نه استایل سر و صورت، تنها لباس است و بس.

حال در چنین روزگاری که فوکوس از روی مدل‌ها برداشته می‌شود، ویکتوریا سکرت برندی بود که بار دیگر زرق و برق را به دنیای مدل‌ها آورد. آن‌ها به دلیل استفاده از لباس‌های زیر باید جذابیت داشتند. علاوه بر جذابیت صورت، نمایش مُدهای ویکتوریا سکرت با شکوه خاصی برگزار می‌شود و حتی موسیقی راک، صحنه و هر آن چه دیده می‌شود جزیی از فوکوس کشیدن از مخاطب هستند. ویکتوریا سکرت برخلاف جریان مُد حاضر این نمایش پرشکوه را با لباس‌های پر رنگ خود یکی می‌داند. شاید مشهورترین مدل‌های جذاب را که هر کدام ویژگی خاصی داشته باشند بر روی صحنه ویکتوریا سکرت دیده باشید. الساندرو، آدرین لیما، رزی هانتینگتون ویتینی و افرادی دیگر اما دیدن بلا حدید کمتر سنخیتی با مدل‌هایی دارد که از آن‌ها نام بردم.

بلا حدید از پدری فلسطینی و مادری هلندی در صنعت مُد آمریکا در دو سال اخیر بسیار درخشیده تا جایی که سال 2016 سوپرمدل سال انتخاب شد. دورگه بودن مُدل‌ها به پیشرفت آن‌ها کمک بسیاری در صنعت مُد امروزی می‌کند و شاید حدید از این مسئله شانس هم آورده است، اما نکته مهم شخصیت خود اوست. اگر کوکوشانل یا وارث او آیریس آپفل مقتضیات پوشش روزمره را نپذیرفتند و دست به ساختارشکنی در طراحی لباس زدند، جایگاه حدید در مقام مشهورترین مُدل چند سال اخیر در تغییر برخی سلایق حایز اهمیت است؛ آن هم کسی که توانست رکورد همزمان روی جلد نشریه ووگ رفتن را بشکند. پیش از این رکورد روی جلد رفتن برای دوتزن کروس در سپتامبر (مهم‌ترین ماه صنعت مُد) 2013 بود که حدید توانست این رکورد را از آن خود کند.

حدید بینی بزرگتری از دیگر مدل‌ها دارد و کمی خاورمیانه‌ای است، لب بالای او که کمی فوکوس می‌کشد جلوتر است و در عکس‌های غیر ویرایش شده نشان می‌دهد آن هارمونی را ندارد اما استایل او در نهایت با صورت یخی دورگه مهم‌ترین ویژگی او را تشکیل می‌دهد. شاید او را در شباهت بتوان با کیت بلانشت بازیگر توانمند و شهیر آمریکایی مقایسه کرد که هیچ‌گاه مانند هم‌قطاران خود جولین مور، آنجلینا جولی، جولیا رابرتز، کاترین زتاجونز و کامرون دیاز نتوانست زیباترین زن سینما را به خود اختصاص دهد ولی ماندگاری او در بازیگری و استایل ویژه او راهی برای دیده شدنش باز کرد تا جایی که بلانشت هم بر روی کاور نشریات مختلف مُد از جمله ووگ و بازار هارپر رفت.

حال بلانشت دیگری در هنر مُد پیدا شده که نه تنها قواعد زیبایی را تغییر داده است بلکه ترکیب استایل اسپورت و پر زرق و برق را کنار هم قرار داده است. اگر امروز شاهد بالا آمدن برند فیلیپ پلین هستیم یا فندی با الهام از ویژگی‌های لباس‌های اسپورت، دست به طراحی می‌زند نباید تأثیر مدل‌هایی چون بلا حدید را نادیده گرفت. حدید در روزمره از ترکیب لباس‌های برندهای پر زرق و برق در کنار نایکی به گونه‌ای استفاده کرده که خود نوعی سبک به حساب می‌آید. بلا با کارل لاگرفیلد طراح فوق العاده شانل و فندی ارتباط خاصی دارد. لاگرفیلد همواره او را تحسین کرده و حتی عکس‌های اختصاصی از او گرفته که می‌توان به عکس او بر روی جلد نشریه ووگ اشاره کرد. اگر عکس‌های بلا حدید را در موتورهای جست‌وجو دنبال کنید متوجه خواهید شد شاید کمترین سوپرمدلی به این نحو از لباس نیم تنه بالای اسپورت با شلوار و کفش غیر اسپورت یا اسپورت استفاده کند. استایل منحصر به فرد او در ترکیب بندی توانسته برندها را مجاب به تولید آن چیزی بکند که آپفل از آن با تفاوت یاد می‌کرد. تفاوتی که زرق و برق‌ها را کنار نهاد و آن چیزی را استفاده کنیم که با آن زیباتر و راحت‌تریم. این‌که بلا و خواهرش جی جی حدید که شباهت به او دارد بتوانند دست در دست هم روبه‌روی مخاطبان نمایش مُد قرار بگیرند بر هم زدن همان قواعد پر زرق و برق دنیای مُد حاضر است.

درباره نویسنده :

نام نویسنده: دکتر مجید رحیمی جعفری

سوابق تحصیلی: دکتری تئاتر دانشگاه تهران – کارشناس ارشد ادبیات نمایشی با پایان‎نامه بررسی روابط بینامتنی در سینمای ایران (1390-1370) – مهندس تکنولوژی نساجی با پایان‎نامه تأثیر مُد در طراحی ماشین آلات.

 

عرصه فعالیت: مدیرمسئول مجموعة هنری آکادمی هنر / مدرس مقطع کارشناسی ارشد رشته های پژوهش هنر، ارتباط تصویری و تصویرسازی؛ مقطع کارشناسی طراحی لباس / طراح دو دوره سوالات کنکور کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد در رشته‌های طراحی لباس، ارتباط تصویری و تصویرسازی / منتقد و پژوهشگر هنر / تهیه کننده تئاتر / نمایشنامه و فیلمنامه‎نویس / عضو سابق  گروه پژوهشی نشانه‎شناسی هنر خانة هنرمندان ایران / دبیر اجرایی چندین همایش‎ علمی / همکاری با نشریات علمی-پژوهشی (همکاری در مقام داور فصلنامه جستارهای زبانی دانشگاه تربیت مدرس، روایت شناسی انجمن علمی نقد ادبی ایران) و تخصصی (از جمله فارابی و صنعت سینما)

نظریه ها: نظریه بیناجسمی / تئوریزه کردن نظریه بینارسانه در سال 1390 /  همکاری با دکتر حمیدرضا شعیری در تئوریزه کردن نظریه ناسرگی 1389

 

زمینه پژوهش: نشانه شناسی گفتمانی / بینامتنیت / نقد ادبی / جلوه‎های نمایشی / سینمای آمریکا / فشن آرت / ژانر / سینمای گرایندهاوس / ارتباط تصویری