گزارش اختصاصی آکادمی هنر از همایش «نشانه‎شناسی فضا و مکان»

  

هفتمین هم اندیشی گروه نشانه‎شناسی دایرة  المعارف بزرگ اسلامی «نشانه‎شناسی فضا و مکان» 19 آبان 1389 در مرکز دایرة  المعارف بزرگ اسلامی واقع در دارآبادِ تهران با استقبال گسترده‎ای برگزار شد. در این مراسم به جز ارائه دهندگان سمینار، پروفسور کوروش صفوی، دکتر بجنوردی، دکتر صدیق، دکتر سعیدی‎نیا، اعضای آکادمی هنر ، پژوهشگران، دانشجویان و علاقمندان زیادی حضور داشتند.

 

 

 

گروه نشانه‎شناسی به عنوان نخستین گروه پژوهشی فرهنگستان هنر در سال 1382 با هدف گسترش پایه‎های نشانه‎شناسی در سطح جامعه، با برگزاری برنامه‎های متعدد فعالیت خود را آغاز کرد و در نیمه‎ی نخست سال 1388 از فرهنگستان هنر جدا شد و کار خود را به صورت مستقل ادامه داد؛ سپس در اواخر سال 1388 همکاری خود را با مرکز پژوهش های ایرانی اسلامی ( دایرة  المعارف بزرگ اسلامی ) آغاز کرد. در حال حاضر، اعضای گروه نشانه شناسی هنر دایرة المعارف بزرگ اسلامی را دکتر آزیتا افراشی‎، دکتر احمد پاکتچی‎، دکتر فرهاد ساسانی‎، دکتر فرزان سجودی‎، دکتر حمیدرضا شعیری‎، دکتر علی عباسی‎، دکتر بابک معین،  دکتر بهمن نامور مطلق   و دکتر امیر علی نجومیان تشکیل می دهند.

 

مراسم در ساعت 9.30 با تلاوت آیاتی از قرآن کریم و پخش سرود جمهوری اسلامی آغاز به کار کرد. در ابتدا دکتر بجنوردی رئیس دایرة  المعارف بزرگ اسلامی به ایراد سخنان پرداختند و سپس دکتر علی عباسی دبیر علمی همایش به ارائه‎ی گزارشی از کارهای یک سال اخیر گروه نشانه‎شناسی پرداختند. دکتر عباسی اعلام کرد: «سخنران‎های این هم اندیشی مسائل مربوط به نمایش معنایی فضا را بررسی خواهند کرد که این مطالعه از تجزیه و تحلیل آن چه زبان‎ها در کاربرد نشان می دهند تا مطالعه‎ی صورت‎هایی که در یک اثر یا یک فرهنگ از روش‎های مختلف فضاسازی بروز می‎یابد  در بر خواهد گرفت. همچنین ایشان محورهای همایش را :

 

 

 

 

1. فضای شهری و فضای معماری
2. نشانه‎شناسی محیط زیست انسان
3. نشانه‎شناسی فضای قدسی و فضای دنیوی
4. شاعرانگی فضا
5. نشانه‎شناسی آداب مکانی
6. مکان و جنسیت
7. نشانه‎شناسی فضاهای خیالی و مجازی
8. خودی و دیگری در فضا
9. استعاره و مکان
10. همنشینی و جانشینی در فضا
11. گونه شناسی مکان
12. مکان و زمان به مثابه ی مبنای تحلیل نظام های نشانه ای
13. مکان در هنرهای کلامی و دیداری

;

اعلام داشتند.

 

 

 

 

نشست اول با سخنرانی دکتر حمیدرضا شعیری - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس – با عنوان  "نوع‎شناسی مکان و نقش آن در تولید و تهدید معنا " ؛ دکتر آزیتا افراشی – عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی – با عنوان   "نشانه‎شناسی مکان : یک رویکرد شناختی" ؛ دکتر امیرعلی نجومیان – دانشیار دانشگاه شهید بهشتی – با عنوان "مهاجرت به عنوان تجربه‌ای ترجمانی بین دو فضا"  و در انتها دکتر بهمن نامور مطلق عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با عنوان " فضای متحرک ، فضاهای بینا فضایی  مطالعه ی تراگفتمانی  فضای هواپیما "  همراه بود.

 

 

این نشست به ریاست دکتر احمد پاکتچی با پرسش و پاسخ به کار خود پایان داد و پس از آن شرکت‎کنندگان به اقامه‎ی نماز برخواستند و با صرف نهار پذیرایی شدند.

 

 

نشست دوم به ریاست دکتر فرزاد سجودی با 10 دقیقه تاخیر در ساعت 13.40 با سخنرانی دکتر فرهاد ساسانی – دانشیار دانشگاه الزهرا – با عنوان  " فرآیند معناپردازی در برج آزادی"  آغاز به کار کرد. در ادامه دکتر احمد پاکتچی – عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق ( ع ) – به ارائه سمینار خود با عنوان " تحلیل نشانه شناختی هویت دوگانه  و کارکردهای آن در محیط های شهری/ مطالعه‎ی موردی محله‎ی «رستم آباد / فرمانیه» در شمال تهران" پرداختند. سخنرانی پایانی نشست دوم به سمیناری تحت عنوان  "بررسی فرم شهر از منظر نشانه‎شناسی لایه‎ای" توسط خانم مریم محمدی – دانشجوی دکترای شهر سازی ، دانشگاه علم و صنعت ایران – اقتصاص داشت.

 

 

نشست سوم پس از تنفس و پذیرایی به ریاست دکتر بهمن نامور مطلق با سخنرانی دکتر بابک معین –  عضو    هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران مرکز – با عنوان  " قنادی کاکا در کلاردشت : شکل گیری فضایی میانه و غشایی با تنشی بالا در بطن فرهنگ خودی" ، دکتر فرزان سجودی – دانشیار دانشگاه هنر – با عنوان  "رابطه‎ی مکان و جنسیت و بازنمایی  سینمایی آن/مطالعه ی موردی فیلم " لیلا "  به کارگردانی : داریوش مهرجویی"؛ دکتر علی عباسی – دانشیار دانشگاه شهید بهشتی – با عنوان  " تهران : گسست و پیوست معنا " به کار خود ادامه داد.

 

 

پروفسور صفوی که از حاضرین در این همایش بودند، پس از پرسش و پاسخ نشست سوم با سخنانی کوتاه ضمن تشکر از اساتید جهت برگزاری همایش با درجه کیفی مقبول‎، تقابل اندیشه‎های درون گروهی  و برون گروهی را از ویژگی‎ها و عوامل رو به رشد گروه نشانه‎شناسی عنوان کرد. این مراسم پس از پرسش و پاسخی جذاب و پذیرایی در ساعت 18 به کار خود خاتمه داد.

 

 

در همین رابطه مشاهده کنید:

گزارش تصویری از همایش نشانه شناسی فضا و مکان