ژان لوک گدار، تکنولوژی و ملکه سبا از اپرای باستیل؛ لایو در دوران قرنطینه
- توضیحات
درست است ژان لوک گدار خود را از اجتماع دور کرده، اما بعید به نظر می‌رسد او اجتماع را از طریق مشاهداتش در صفحات مجازی رصد نکرده باشد.
به گزارش بخش سینمایی آکادمی هنر، در صورتی که برخی رسانه‌ها حرکت گدار را عجیب قلمداد کردند، اما شاید یادشان رفته او یکی از قالب شکن‌ترین افراد تاریخ سینماست. گدار نه تنها از فرم و روایت سینمایی آشنایی زدایی کرد، بلکه چالش او رفته رفته آشنایی زدایی از زبان ارتباطی در سینما شد. گدار فیلمسازی است که ظرف‌های مختلف یک رسانه را امتحان کرده و برای این‌که باز هم یادآوری شود هم فیلم سه بعدی ساخت و هم در جشنواره کن به صورت غیر حضوری و از طریق نرم افزار فیس تایم سخن گفت.
این فیلمساز بزرگ ۸۹ ساله فرانسوی اواخر هفته پیش در لایو صفحه رسمی دانشگاه لوزان در کنار لیونل بایر رییس بخش سینمای دانشگاه هنر و طراحی همین دانشگاه حاضر شد و گفت‌وگوی جذابی را رقم زدند.
این ۲ نفر همراه فابریس آرانیو یکی از همکاران قدیمی‌شان همگی در خانه گدار جمع بودند. در این گردهمایی بایر و آرانیو ماسک به صورت داشتند و این باعث شد گدار بگوید آن‌ها شبیه چهره‌های نقاشی‌های جیمز انسور نقاش بلژیکی شده‌اند.
مکالمه طولانی و متنوع آن‌ها ۹۰ دقیقه به طول انجامید و تقریباً ۴ هزار نفر در هر لحظه داشتند آن را زنده تماشا می‌کردند. در حالیکه بیشتر کامنت‌ها حاکی از تشکر به خاطر این فرصت نادر برای دسترسی به یکی از چهره‌های افسانه‌ای سینما بود، خود مکالمه هم درست به اندازه هر یک از آثار اخیر گدار هیجان‌انگیز و پیچیده پیش رفت.
گدار ویروسی که بحران سلامت جهانی این روزها را به وجود آورده با گسترش اطلاعات مقایسه کرد و در توضیح گفت که ویروس نوعی ارتباط است و نیازمند فرد دیگری است. وقتی شما هم در رسانه‌های اجتماعی پیغامی می‌فرستید، نیازمند فرد دیگری هستید تا بتوانید وارد خانه او بشوید.
ایده بازگشت در ارتباطات به زودی او را به موضوع زبان رساند که یکی از تم‌های موضوعی محبوب این کارگردان در فیلم «خداحافظی با زبان» است. از نظر گدار، زبان «ترکیبی از سخن تصاویر» است و او از این نکته ناراحت است که در سخن خبرنگاران و سیاستمداران، کمبود تصاویر دیده می‌شود.
استفاده از زبان همیشه موضوعی جالب برای این کارگردان بوده که می‌گوید وقتی حدود ۱۵ سال داشت حدود یک تا ۲ سال دست از سخن گفتن برداشت و این امر خیلی هم باعث ترسیدن خانواده‌اش شد. او این کار را بعد از این کرد که «تحقیقات درباره طبیعت و عملکردهای زبان» اثر برایس پارین را خواند اما خوشبختانه صحبت نکردن او خیلی طولانی دوام نیاورد و او از آن به بعد سعی کرد از زبان نویسندگان خوب استفاده کند که هدفش بیان چیزی فراتر از سخنان رایج است.
موضوعی که چند بار در مکالمه این سه نفر مطرح شد رد کردن ایده زبان و کلمات به عنوان کپی واقعیت و همچنین علاقه نسبت به حرکت به سمت الفبای تصویری بود که بیشتر شبیه به نقاشی خواهد بود. گدار گفت: «من دیگر آن قدر به بیان باور ندارم، به نظرم مشکل اصلی الفبا است. حرف‌های بسیاری وجود دارد، باید خیلی از آن‌ها را حذف کنیم و به سمت چیز دیگری حرکت کنیم که کاری است که نقاش‌ها همیشه انجام داده‌اند.»
این کارگردان همچنین درباره سینما گفت: سینما به ما اجازه می‌دهد کمی انعطاف‌پذیرتر باشیم و اجازه ترکیب کردن رویکردهای علمی و هنری با هم را می‌دهد. در دوران موج نو فکر می‌کردم که سینما را باید در دانشکده آموخت. اما حالا می‌خواهم بگویم که به جایش شروع به فیلم ساختن کنید.
او گفت خوشحال است که توانست سینما را به عنوان «آنتی‌بیوتیکی برای کلمات» کشف کند.
گدار درباره‌ی فیلم دیدن هم خاطراتی گفت: «من با ریوت و تروفو درباره‌ی زندگی شخصی‌مان حرف نمی‌زدم. در عوض با هم زیاد سینما می‌رفتیم. ریوت می‌توانست یک فیلم را تا پنج‌بار هم ببیند اما من در یک روز پنج فیلم می‌دیدم. در حقیقت ما دو رویکرد متفاوت در فیلم‌بینی داشتیم.»
در نهایت، گدار همچنین درباره پروژه بعدی خود صحبت کرد که با توجه به تمام مدادها و قطعه‌های کاغذی که در سراسر اتاق نشیمن او دیده می‌شد، به نظر می‌رسید در مرحله پیشرفته‌ای باشد. فیلم جدید او که به گفته خودش «تصور می‌کند «ملکه سبا از اپرای باستیل» باشد شامل موسیقی‌های معروفی از آهنگسازان قدیمی از جمله «بیزه» می‌شود و در عین حال از موسیقی ساخته شده برای خود فیلم هم استفاده می‌کند. این کاری است که کارگردان سال‌هاست انجام نداده بود.
