نقد بهنام کامرانی بر تاریخ فرهنگی سده حاضر در نمایشگاه ایرانگردی بر روی اسکناس

دکتر بهنام کامرانی در نمایشگاه انفرادی جدیدش عناوین خاصی را در تاریخ فرهنگی یکصدسال اخیر به نقد می‎کشد. او که در رشته پژوهش هنر تحصیل کرده است توانسته است یک کار پژوهشی را در تصویر به نمایش بگذارد.

 آثار او در چند زیرشاخه هویت، عدالت، آزادی و تقابل تجدد و قدمت در یک دسته بندی کلی تناقض فرهنگ و جامعه توسط اکریلیک روی بوم نشان داده شده است. موضوع پول یکی از موضوعات بکری است که کامرانی به سراغ آن رفته است. اگر به تصاویر روی پول‎ها چشمی بیاندازیم متوجه می‎شویم هر کدام تصویری است که باید به فرهنگ آن دوره مربوط باشد اما نقاش این نگاره‎ها را به نقد می‎کشد و در آثارش تناقضی را بین فرهنگ و جامعه نشان داده که در موضوع بسیار موفق بوده است. اما عیب آثارش واضح بودن گفتمان آثار اوست. همه چیز مشخص و کمتر ذهن را در دراز مدت درگیر می‎کند.

در مورد هویت می‎توان آثار او از حافظیه را مثال زد که به دیوان حافظ و مضامین او نقب می‎زند. در دیوان حافظ، از کلمات ساز، زن و طرب بسیار استفاده شده است که در دو تصویر به خوبی قابل مشاهده است. اغلب تصاویر او از تخت جمشید و نقش رستم هم در این زیرشاخه قرار می‎گیرند.

موضوع عدالت را در پل اصفهان می‎توان مشاهده کرد. نقاش در یک وجه هندسی و معماری توازن و عدالت را روی شانه‎های خود مردم در مقابل فرهنگ می‎داند. با استفاده از تکنیک مینی مال هم تصویر صورت مخدوش را با اشکال مشابه مخدوش به کل تعمیم می‎دهد. در این چرخه‎ای که یک سمت آن را توازن تشکیل داده است یک تناقض در قرینه آن وجود دارد. ماهی قرمز نماد هویت و از المان‎های سنتی به جای اینکه در آب باشد به عنوان عنصر پویایی حیات از زندگی اصلی خود جدا شده است. فولکس نماد یک جامعه صنعتی است که غرق شده است و در این تابلو که به نظرم بهترین اثر مجموعه می‎باشد جامعه صنعتی حیات را از زاینده رود سلب کرده است. یکی از نقدهای وارده نقاش به فرهنگ و تفاوت آن با هویت ملی و سنتی در این اثر قابل بازشناخت است.

در تابلو کنار آزادی برج آزادی به عنوان نماد آزادی در پول در کنار تصویر کلیشه‎ای برای آزادی -کوسه‎ای در آکواریوم تنگ و کوچک- نشان داده شده است. نقاش در این تابلو به نوعی فریاد آزادی فرهنگ زده است. زیرا نه آکواریوم گنجایش ان کوسه را دارد و شکاف برداشته است و هم کاغذهایی به صورت معلق بر هوا نمادی از رهایی است.

حضور تجدد و بیگانه بودن آن فرهنگ با جامعه امروزین در ما و پاسارگارد قابل بازشناخت است. حضور تلفن در نقطه وحدت اثر و در دو یک سوم طلایی دیگر مردی با کراوات در حال خودکشی مد دهه 40-60 پاریس در کنار شخصی از هزاره پیشین که معلوم نیست طپانچه از کجا آورده است به خوبی تضادی را در مقابل این هویت نشان می‎دهند.

نگاره‎های ما و فرهنگیانمان نتوانسته‎اند آن طور که کامرانی در این پژوهش خود انجام داده با جامعه خود ارتباط برقرار کنند. هنوز که هنوز است فاصله زیادی بین هنرمندان و جامعه ایران وجود دارد. در اغلب آثارش این تناقضات بسیار پررنگ است. گوشه‎ای از مردمان چند دهه پیش را که در در کاخ گلستان به تصویر کشیده است بر روی بروشور خود آورده است. آدم‎هایی که خود هم با هم فرق دارند و در رخوت به سر می‎برده‎اند و هیچ تلاشی برای رابطه با فرهنگ برقرار نکرده‎اند. در بهترین حالت که در اغلب آثارش قابل رؤیت می‎باشد حاشیه‎ها را محو و ابر و بادی کرده است. او می‎خواهد بگوید حتی حاشیه پول‎های ما هم هیچ ربطی به خود آن‎ها ندارند.

نمایشگاه او روز گذشته در گالری «آن» افتتاح شد و تا 25 مهرماه 1389 ادامه خواهد داشت.

در همین رابطه مشاهده کنید:

گزارش تصویری از افتتاحیه نمایشگاه ایرانگردی بر روی اسکناس