آیا «فروشنده» شانسی برای حضور در میان ٥ نامزد نهایی بهترین فیلم‌های خارجی زبان سال را دارد؟

 بار دیگر نوبت صحبت کردن جهانیان درباره جایزه سینمای اسکار رسیده است. دوباره اصغر فرهادی فیلمساز شناخته‌شده ایرانی یکی از فیلم‌هایی را ساخته که شانس درخشش‌اش در یکی از معتبرترین و البته پربیننده‌ترین جایزه سینمایی جهان فراوان است. این را فروش دور از انتظار «فروشنده» در کشورهای مختلف و نقدها و گزارش‌هایی که روزنامه‌نگاران شناخته‌شده در حال نوشتنش هستند، می‌گوید. روز گذشته یکی از همین نوشته‌ها آخرین فیلم کارگردان ایرانی برنده اسکار را جزو پنج شانس اول اسکار فیلم‌های خارجی امسال دانست.

شانس بالای فروشنده

مایکل آردونا روز گذشته گزارشی نوشت و در آن تعدادی از فیلم‌های حاضر در بخش اسکار فیلم‌های خارجی‌زبان را دارای تصاویر نادر و کمیابی از فرهنگ‌های خارجی ارزیابی کرد که برای تماشاگران آمریکایی به نمایش گذاشته مي‌شود. به نظر نویسنده «این فیلم با فرضی جلو می‌آید که دقیقا آن را در ژانر آثار معمایی‌ هالیوود جای می‌دهد. «فروشنده» که لوکیشنش شهر تهران است، به نحوی پیش می‌رود که وسواس‌های ذهنی و انتقام در آن در هم آمیخته می‌شوند. یک زوج در حالی ‌که نسخه‌ای بومی‌ شده از نمایش «مرگ فروشنده» آرتور میلر را تهیه می‌کنند، تجربه‌های سختی را از سر می‌گذرانند و تلاش دارند بتوانند از پس درک آن تجربیات برآیند». فرهادی خودش درباره فروشنده و فضایی که علاقه‌مند به حرکت در آن است، می‌گوید: همه کوشش من آن بوده که درام در داستان‌هایم برآمدی از جزییات زندگی روزانه باشد. جزییاتی که معمولی و ساده به نظر می‌رسند و ما در زندگی روزانه خود با آنها روبه‌رو می‌شویم. در روبه‌رو شدن با فیلم‌های هیجان‌انگیز که بهترین نمونه‌های آن را در فیلم‌های آلفرد هیچکاک می‌بینیم، در دل زندگی روزمره و واقعیت چیزی نهفته است که من همیشه سعی می‌کنم آنها را در فیلم‌هایم شرح دهم و به همین دلیل می‌توان چنین فیلم‌هایی را «تریلرهای واقعی» نامید. تفاوت بین اینکه قصه «فروشنده» چگونه باز می‌شود و چه انتظاری تماشاگران غربی ممکن است از آن داشته باشند، سخت است و در فرهنگ امروز ایران ریشه دارد.آرودنا معتقد است از نظر موضوعی، تحقیر در دل «مرگ فروشنده» نهفته است. او بعد از طرح این گزاره به پیوند میان متن میلر و فرهادی اشاره می‌کند: «در «فروشنده» نیز عماد که شخصیت اصلی فیلم است، در داستان با تحقیر روبه‌رو می‌شود و درنهایت این احساس است که موجب اقدام‌ها و رفتارهای عماد می‌شود. در حالی‌که این عکس‌العمل برای ما (که نظاره‌گر هستیم) غیرمنتظره است.به نظر نویسنده مقاله روز گذشته لس‌آنجلس تایمز درباره فیلم‌هایی که شانس بالایی برای دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی اسکار ٢٠١٧ دارند، «تونی اردمن»‌ از آلمان ساخته مارن آده که از فیلم‌های موفق جشنواره کن امسال بود، فیلم «مردی که اووه نامیده می‌شود» از سوئد که بر مبنای رمان «اووه» نوشته فردریک بیکمن ساخته شده ساخته‌هانس هولم، «نرودا» از شیلی درباره زندگی پابلو نرودا شاعر برنده نوبل ساخته پابلو لارین در این مسیر میتوانند به موفقیت برسند. در لیست لس‌آنجلس تایمز نام فیلم «طوفان شن» (از رژیم غاصب صهیونيستی) هم به چشم می‌خورد. «فروشنده» که در نظرسنجی‌ها و گمانه‌زنی‌ها یکی از پنج فیلم صاحب شانس برای نامزدی اسکار رشته بهترین فیلم خارجی اسکار ٢٠١٧ تلقی شده، از ژانویه ٢٠١٧ در آمریکای‌شمالی اکران خواهد شد.

فروش دور از انتظار

«فروشنده» اصغر فرهادی که از هفته گذشته در سینماهای فرانسه اکران شده است، در نخستین هفته نمایش خود ٧٠٠‌هزار دلار فروش کرد و توانست در همین مدت کم یازدهمین فیلم پرفروش فرانسه لقب بگیرد. این فیلم در ١٧٨ سالن فرانسه روی پرده رفته است. در همین مدت نسبتا کوتاه آخرین ساخته اصغر فرهادی بالاتر از فیلم‌هایی مانند «ویجا: منشا شر»، «حسابدار» و «بچه بریجت جونز» قرار گرفته است. رقم دقیق فروش این فیلم تا روز جمعه ٧٠٢‌هزار دلار اعلام شده است. متوسط فروش فیلم اصغر فرهادی در هر سالن نزدیک به ٤‌هزار دلار اعلام شده که از این لحاظ این فیلم را در بین ١٠ فیلم برتر هفته قرار می‌دهد. آمار اعلام شده مربوط به روزهای ٩ تا ١٣ نوامبر است.

شرایط حضور

نکته جالب در مورد بخشی که فیلم فروشنده در آن حضور دارد، این است که برخلاف جوایز دیگرِ اسکار، لازم نیست که حتما فیلم‌های نامزدشده در این بخش در سینماهای آمریکا اکران شده باشند. تنها لازم است در بازه زمانی که از سوی آکادمی معین می‌شود، فیلم علاقه‌مند به شرکت در این بخش دست‌کم به مدت هفت روز در کشور سازنده (در سینماهای تجاری) اکران شود. از سوی دیگر برای پذیرفته‌شدن در رقابت‌های اسکار فیلم‌های خارجی‌زبان ضروری است بخش عمده دیالوگ‌های فیلم، غیر از زبان انگلیسی باشد؛ آکادمی اسکار در این مورد بسیار سختگیر است. آکادمی اسکار یک قاعده دیگر هم برای فیلم‌های علاقه‌مند به حضور در بخش فیلم‌های خارجی زبان در نظر گرفته که براساس آن فیلم‌هایی که پیش از اکران در سینما از رسانه‌های دیگر مثل تلویزیون و اینترنت پخش شده باشند، به‌عنوان نامزد در این بخش پذیرفته نمی‌شوند.