نقد فیلم اوکجا Okja ساخته‌ی بونگ جون هو / خوکِ غول‌پیکر کره‌ای در کن

به یاد ندارم که فیلمی با تم هیولا یا یک حیوان عجیب الخلقه تاکنون در بخش اصلی جشنواره کن به نمایش درآمده باشد. این گویا سنت نانوشته ای بوده که امسال با حضور فیلم «اوکجا» شکسته شده است.

بونگ جون هو؛ کارگردان کره‌ای فیلم‌های «خاطرات جنایت»، «مادر»، میزبان و «اسنوپیرسر» دوباره فیلم فوق العاده ای خلق کرده است که قابل قیاس با ET و کارهای رولند دال است. این یکی از آن دو فیلمی است که توسط نتفلیکس تهیه و عرضه شده است. اما تهیه کننده‌ی فیلم، نتفلیکس چطور می تواند به خود اجازه دهد چنین فیلمی روی پرده بزرگ نمایش نداشته باشد؟ جدای از همه چیز، جلوه های ویژه دیجیتالی فیلم بی نظیر است و تصاویر زیبایی دارد. خیلی حیف است که این فیلم را می‌شود فقط بر روی صفحه‌ی آی‌پد دید.

این فیلم جذاب، هیجان انگیز شیرین، با هدیه لحظات لطیف احساس برانگیزی به تماشاگران اش، زندگی معجزه آسای آنها را( دختر و دوست عظیم الجثه اش) را در کوه های کره جنوبی نشان می دهد. سپس فیلمساز ما را به شهر نیویورک و دنیایی از بدبینی، تهدید و خطر می برد. بازی سیون هون در نقش دختر سیزده ساله داستان خارق العاده است، اما باید گفت بازی جیک جیلینهال کسل کننده است و تیلدا سوئینتون در اواخر فیلم بهتر می شود. انرژی خالص و دوست داشتنی بودن این فیلم، تماشایش را به یک لذت تبدیل می کند.

بونگ جون هو، ای تی‌اش را با داستان شیرین یک خوک جهش یافته و دختری که دوست اش دارد، روایت می کند. داستان زیرپوستی اوکجا- ارتباط یک کودک با غول فرازمینی و دفاع از این غول، در برابر بزرگسال های ظالم، به راحتی E.T. یا اژدهای پیت را به یادمان می آورد، اما بونگ می تواند این فرمول را با موضوع مد نظر خودش ارتباط دهد. او بارها پیش از این نشان داده که با جهان سرمایه داری سر ستیز دارد. در میزبان هیولای وحشی داستان حیوان بی‌نوایی است که به دلیل آزمایشات نظامی ارتش آمریکا جهش ژنتیکی پیدا کرده و اکنون به جان مردم بی دفاع کره‌ای افتاده است. به خاطر می آورم که در زمان اکران فیلم بسیاری از منتقدین اعتقاد داشتند که این فیلم مشخصاً ژانر بونگ جون هو واکنشی است به حضور نظامی آمریکا در خاک کره جنوبی. حضوری که به نظر بونگ جون هو آزاردهنده‌تر از تهدید همیشگی یک همسایه‌ی دیوانه است. در اسنوپیرسیر نیز بونگ جون هو آشکارا سیاسی است. فیلمی که در قالب یک سینمای آخرالزمانی لزوم برآشفتن و تهییج علیه یک نظم پیشینی را یادآوری می کند. به نظر می رسد که اکنون باید تم مرکزی اوکجا، که همان نحوه‌ی رویارویی فرد است با شرارت سیستم را نیز ازاین زاویه بنگریم.

بونگ جون هو برای بازنویسی فیلمنامه فیلم جان رانسون ژورنالیست بریتانیایی را استخدام کرده است. احتمالا بخش‌ دوم فیلم که در شهر نیویورک می گذرد و ماجرای سواستفاده‌ی کمپانی از غول زبان بسته‌ی فیلم را روایت می کند کار رانسون باشد. زیرا به هر حال او خبرنگاری است که از مکانیسم تولید و خلق انبوه سرگرمی توسط کمپانی‌های چندملیتی بیشتر از هو سر در می‌آورد. فیلم اوکجا نیز به واقع حکایت جدال یک کودک با ماجراجویی‌های احمقانه‌ی یکی از همین شرکت‌ها است. کسانی که می خواهند از غول مهربان و عجیب‌الخلقه‌ی میجا سواستفاده کنند.